Administracja Trumpa proponuje Ukrainie gwarancje bezpieczeństwa na wzór Artykułu 5 po zatwierdzeniu przez Kongres

Administracja Prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa finalizuje propozycję prawnie wiążących gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy, wzorowanych na Artykule 5 Traktatu Północnoatlantyckiego, jako ramy dla zakończenia trwającego konfliktu. Wejście w życie tych zobowiązań jest jednak uzależnione od uzyskania zgody w głosowaniu Kongresu Stanów Zjednoczonych. Propozycja ta jest częścią szerszego planu pokojowego, który strukturalnie obejmuje trzy odrębne porozumienia dotyczące pokoju, gwarancji bezpieczeństwa oraz powojennej odbudowy.

Oficjalny przedstawiciel USA podkreślił, że Waszyngton dąży do zapewnienia Kijowowi realnego i silnego zabezpieczenia, które nie będzie jednocześnie „czeki in blanco”. Centralnym punktem negocjacji pozostaje kwestia ustępstw terytorialnych, pomimo postępów w rozmowach o odbudowie gospodarczej. Proponowany scenariusz zakłada, że Ukraina utrzyma suwerenność nad około 80% swojego terytorium, otrzymując najsilniejsze gwarancje bezpieczeństwa w swojej historii oraz znaczący pakiet wsparcia finansowego. Rozwiązanie to implikuje ustępstwa w Donbasie, gdzie amerykańska propozycja sugeruje wycofanie wojsk ukraińskich z kontrolowanej części obwodu donieckiego, z zastrzeżeniem, że siły rosyjskie nie wkroczą na ten obszar, tworząc strefę zdemilitaryzowaną.

Prezydent Wołodymyr Zełenski zaznaczył, że w kwestiach gruntowych wciąż brakuje wspólnego stanowiska, a wszelkie decyzje terytorialne wymagałyby zatwierdzenia przez naród ukraiński w drodze referendum lub wyborów. W kontekście tych działań dyplomatycznych, w Berlinie zaplanowano weekendowe spotkania mające na celu zniwelowanie rozbieżności w amerykańskim planie pokojowym. W niemieckiej stolicy specjalny wysłannik USA, Steve Witkoff, wraz z doradcą Jaredem Kushnerem, mieli spotkać się z Prezydentem Zełenskim oraz kluczowymi europejskimi liderami, w tym Kanclerzem Niemiec Friedrichem Merzem, Prezydentem Francji Emmanuelem Macronem i Premierem Wielkiej Brytanii Keirem Starmerem. Spotkania te, które miały miejsce w weekend poprzedzający poniedziałek 15 grudnia 2025 roku, są częścią inicjatywy administracji Trumpa mającej na celu doprowadzenie do zawieszenia broni lub porozumienia pokojowego.

W dniu publikacji tych doniesień, 13 grudnia 2025 roku, Kijów doświadczył masowych uderzeń na obiekty energetyczne, co spowodowało pozbawienie tysięcy mieszkańców dostaw prądu. Europejscy sojusznicy wykazują ostrożność wobec propozycji zakładających ustępstwa terytorialne, zwłaszcza dotyczące ziem niezdobytych jeszcze przez siły rosyjskie. Liderzy państw europejskich doradzali Prezydentowi Zełenskiemu, aby nie spieszył się z akceptacją porozumienia, które mogłoby naruszyć suwerenność Ukrainy. Wcześniej, Kijów przedstawił Waszyngtonowi własną, 20-punktową ramę negocjacyjną, w ramach rewizji pierwotnego 28-punktowego planu, który był postrzegany jako zbyt korzystny dla Moskwy. W tle tych rozmów, Unia Europejska podjęła decyzję o bezterminowym zamrożeniu rosyjskich aktywów o wartości 210 miliardów euro, co stanowi dodatkowy element presji międzynarodowej.

Administracja Trumpa, po wcześniejszym odrzuceniu roli gwaranta, sygnalizuje gotowość do podjęcia zobowiązania, co stanowi zmianę stanowiska. Wcześniej, 8 grudnia 2025 roku w Londynie, europejscy przywódcy spotkali się z Zełenskim, podkreślając, że sprawiedliwe rozwiązanie musi uwzględniać suwerenność Ukrainy, co jest trudne do pogodzenia z konstytucyjnym wymogiem referendum w sprawie terytorium.