Chính quyền Trump Đề xuất Bảo đảm An ninh Kiểu NATO cho Ukraine, Cần Phê chuẩn Quốc hội

Chính quyền Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang chuẩn bị một khuôn khổ hòa bình toàn diện cho xung đột Ukraine, bao gồm các bảo đảm an ninh mang tính ràng buộc pháp lý được mô phỏng theo Điều 5 của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Đề xuất này, được hãng tin Axios đưa tin, là một phần của kế hoạch ba phần bao gồm các thỏa thuận riêng biệt về hòa bình, bảo đảm an ninh và tái thiết hậu chiến.

Trọng tâm của kế hoạch là việc Ukraine sẽ giữ lại chủ quyền trên khoảng 80% lãnh thổ, đổi lại là sự nhượng bộ lãnh thổ, đặc biệt là tại khu vực Donbas. Các cuộc đàm phán cấp cao nhằm thu hẹp những khác biệt còn tồn tại trong kế hoạch hòa bình này đã được lên lịch diễn ra tại Berlin, kéo dài từ cuối tuần đến Thứ Hai, ngày 15 tháng 12 năm 2025. Phái đoàn Hoa Kỳ, bao gồm Đặc phái viên Steve Witkoff và cố vấn Jared Kushner, dự kiến sẽ gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cùng với các nhà lãnh đạo cấp cao của châu Âu tại Berlin.

Các bảo đảm an ninh được đề xuất phải đủ mạnh mẽ nhưng không phải là một “séc trắng” không giới hạn, theo một quan chức cấp cao của Hoa Kỳ. Điều kiện tiên quyết để các bảo đảm này có hiệu lực là chúng phải được đưa ra bỏ phiếu tại Quốc hội Hoa Kỳ, một yếu tố chính trị mang lại rủi ro đáng kể cho việc thực hiện cuối cùng. Trong khi đó, các cuộc đàm phán về phục hồi kinh tế và tái thiết được cho là đang tiến triển tích cực, mang lại cho Ukraine một “bức tranh toàn cảnh về ngày hôm sau” lần đầu tiên.

Các nhà lãnh đạo châu Âu, bao gồm Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, đã bày tỏ sự thận trọng sâu sắc, cảnh báo ông Zelenskyy không nên vội vàng chấp nhận một thỏa thuận đòi hỏi nhượng bộ lãnh thổ. Sự khác biệt về quan điểm giữa Washington và các đối tác châu Âu về mức độ nhượng bộ lãnh thổ có thể chấp nhận được đang làm nổi bật sự phức tạp của khuôn khổ hòa bình được đề xuất này.

Sự cấp bách của tình hình được nhấn mạnh bởi các cuộc tấn công dữ dội của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng Ukraine ngay trong ngày 13 tháng 12 năm 2025. Các cuộc tấn công quy mô lớn này, bao gồm việc sử dụng gần 500 vũ khí, đã khiến hàng nghìn hộ gia đình ở các tỉnh như Kirovohrad, Odesa và Kharkiv bị mất điện. Tổng thống Zelenskyy nhấn mạnh rằng các bảo đảm an ninh phải có tính pháp lý để ngăn chặn một cuộc xâm lược thứ ba, đặc biệt sau kinh nghiệm với Bản ghi nhớ Budapest.

Đồng thời, Tổng thống Zelenskyy cũng đề cập đến khả năng tổ chức trưng cầu dân ý về các nhượng bộ lãnh thổ, mặc dù vấn đề ai sẽ quản lý các khu vực được đề xuất như “khu kinh tế tự do” vẫn còn bỏ ngỏ. Các cuộc thảo luận tại Berlin diễn ra trong bối cảnh các đồng minh châu Âu đang nỗ lực tinh chỉnh các đề xuất ban đầu của Mỹ, vốn bị chỉ trích là quá thiên vị Moscow, chẳng hạn như yêu cầu Kyiv từ bỏ tham vọng gia nhập NATO và giới hạn lực lượng vũ trang.