Presidentieel Besluit Beperkt Staatsregulering AI ten Gunste van Nationale Dominantie

Op donderdag 11 december 2025 heeft President Donald Trump een uitvoeringsbevel ondertekend dat de bevoegdheid van individuele staten om eigen regelgeving voor kunstmatige intelligentie (AI) op te stellen, beoogt in te perken. De maatregel is ingegeven door de overtuiging dat een lappendeken van staatsregels de mondiale dominantie van de Verenigde Staten in deze strategische technologie ondermijnt. Het decreet, getiteld “Ensuring a National Policy Framework for Artificial Intelligence”, consolideert de door het Witte Huis gepropageerde, industrie-vriendelijke benadering van AI-regulering.

Het bevel instrueert het Ministerie van Justitie om juridische stappen te ondernemen tegen staten waarvan de AI-wetgeving in strijd is met het federale beleid van een minimaal belastende regelgevingsstructuur. Hiervoor wordt een speciale “AI Litigation Task Force” binnen het Ministerie van Justitie opgericht, met als enige verantwoordelijkheid het aanvechten van deze lokale wetten. Juridische deskundigen hebben opgemerkt dat deze strategie aanzienlijke gerechtelijke toetsing zal ondervinden met betrekking tot de grondwettelijke bevoegdheden die aan de staten zijn toegekend. Daarnaast wordt de Minister van Handel opgedragen om een lijst op te stellen van staatsregels die conflicteren met de nationale AI-prioriteiten, met speciale aandacht voor wetten die AI-modellen dwingen hun waarheidsgetrouwe output aan te passen.

Een ander instrument in het decreet is de instructie aan federale instanties om de mogelijkheid te onderzoeken om federale financiering in te houden bij staten die restrictieve AI-wetten aannemen. Dit betreft onder meer niet-inzetbare fondsen van het Broadband Equity, Access, and Deployment (BEAD) programma, dat $42,45 miljard aan federale subsidies omvat. David Sacks, de White House AI and Crypto Czar, bevestigde dat de administratie zich primair zou richten op de meest bezwarende voorbeelden van staatsregulering, maar dat maatregelen ter bescherming van kinderen niet zouden worden tegengewerkt. Deze actie bouwt voort op het bredere AI Action Plan van de Trump-regering uit juli 2025, gericht op het wegnemen van belemmerende regelgeving om de Amerikaanse leiderschapspositie te bevorderen.

Op het moment van ondertekening hadden staten als Californië, Colorado, Utah en Texas reeds wetgeving aangenomen die onderwerpen als risicobeoordelingen voor algoritmische discriminatie en transparantievereisten omvat. Het decreet noemt specifiek een wet uit Colorado die gericht is op algoritmische discriminatie als een waarschijnlijk doelwit voor federale interventie. De industrieorganisatie NetChoice juichte de maatregel toe, stellende dat een federale norm noodzakelijk is om een bureaucratische nachtmerrie te voorkomen die het concurrentievoordeel zou verstikken. Tegelijkertijd uitten Republikeinse figuren bezorgdheid over de inperking van de rechten van de staten, terwijl leden van het Congres en burgerrechtenorganisaties aandrongen op meer toezicht op de technologie.

Het Witte Huis geeft technologieadviseurs ook de opdracht om nieuwe wetgeving op te stellen om de preëmptie van staats-AI-wetten door het Congres te formaliseren, na mislukte pogingen in juli 2025. De definitieve tekst van het bevel bevat uitzonderingen voor onder andere kinderveiligheidswetten en de bouw van datacenters. Deze ontwikkeling plaatst de balans tussen federale en staatsmacht over opkomende technologie in een nieuw licht, met de nadruk op het behoud van de economische voorsprong van de natie.