Ngân sách Liên bang Nga 2026: Chuyển dịch Tài khóa Sang Chi tiêu Quốc phòng và Tăng Thuế

Tổng thống Vladimir Putin đã ký ban hành Luật Ngân sách Liên bang Nga cho năm 2026 và giai đoạn ba năm tiếp theo vào cuối tháng 11 năm 2025, chính thức hóa sự chuyển đổi cơ cấu kinh tế quốc gia theo hướng ưu tiên chi tiêu quân sự. Quyết định này kéo theo việc cắt giảm đáng kể các khoản chi cho phúc lợi xã hội và hỗ trợ kinh tế quốc dân, đồng thời áp dụng các biện pháp tăng thuế mới có hiệu lực từ năm 2026 để bù đắp nguồn thu.

Tổng chi tiêu ngân sách dự kiến cho năm 2026 được ấn định ở mức 44,06 nghìn tỷ rúp, với mức thâm hụt dự kiến là 3,78 nghìn tỷ rúp, tương đương 1,6% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Trong đó, tổng chi cho quốc phòng và an ninh quốc gia sẽ đạt 16,84 nghìn tỷ rúp, chiếm 38% ngân sách, thể hiện sự gia tăng đáng kể so với mức 24% của năm 2021. Riêng chi tiêu cho quân đội và mua sắm vũ khí là 12,93 nghìn tỷ rúp, chiếm 30% ngân sách, mức cao nhất kể từ thời Liên Xô. Sự tập trung này dẫn đến tỷ lệ chi cho phúc lợi xã hội giảm xuống còn 25,1% (so với 38,1% trước chiến tranh) và hỗ trợ kinh tế quốc dân giảm xuống 10,9% (so với 17,6% trước chiến tranh), đạt mức thấp nhất trong hai thập kỷ thống kê của Bộ Tài chính.

Để đối phó với sự sụt giảm doanh thu từ dầu mỏ và khí đốt, chính phủ Nga đã triển khai một loạt thay đổi về thuế khóa. Bộ trưởng Tài chính Anton Siluanov xác nhận việc tăng Thuế Giá trị Gia tăng (VAT) từ 20% lên 22% dự kiến sẽ mang lại khoảng 1,2 nghìn tỷ rúp, trong khi tổng cộng các biện pháp thuế mới được kỳ vọng thu về 2,6 nghìn tỷ rúp cho ngân sách. Đáng chú ý, Duma Quốc gia Nga đã thông qua dự luật tăng VAT này trong lần đọc đầu tiên vào ngày 22/10/2025. Song song, các quy định về thuế đơn giản hóa bị siết chặt, với ngưỡng doanh thu hàng năm bị hạ mạnh từ 60 triệu rúp xuống còn 10 triệu rúp, một thay đổi có thể ảnh hưởng đến khoảng 700.000 doanh nhân.

Sự dịch chuyển tài khóa này diễn ra trong bối cảnh kinh tế Nga đối mặt với tốc độ tăng trưởng chậm dần và thâm hụt ngân sách kéo dài, với bảy năm liên tiếp thâm hụt trên 2% GDP. Mặc dù Bộ Kinh tế dự báo tăng trưởng GDP năm 2026 là 1,3%, các nhà kinh tế độc lập nhận định tình hình ngân sách là “khá khó khăn”. Việc tăng thuế được xem là nỗ lực nhằm duy trì ổn định tài chính trong khi duy trì mức chi tiêu quốc phòng cao, một mô hình được thể chế hóa thông qua ngân sách mới, phân bổ gánh nặng tài chính rộng rãi lên toàn bộ cơ cấu kinh tế và dân cư.