Brazilië Implementeert Nationale Beleid voor Eenvoudige Taal: Stroomlijning van Overheidscommunicatie

Brazilië heeft een nieuwe wetgevende maatregel ingevoerd die gericht is op het standaardiseren en vereenvoudigen van de communicatie binnen de publieke sector. Wet nummer 15.263, afgekondigd door President Luiz Inácio Lula da Silva op 14 november 2025 en officieel gepubliceerd op 17 november 2025, heeft het Nationale Beleid voor Eenvoudige Taal (Política Nacional de Linguagem Simples) ingesteld. Dit besluit verplicht alle overheidsinstanties op federaal, staats- en gemeentelijk niveau om duidelijke, objectieve en gemakkelijk toegankelijke boodschappen te hanteren bij de interactie met burgers.

Het hoofddoel van dit beleid is ervoor te zorgen dat burgers officiële informatie moeiteloos kunnen lokaliseren, begrijpen en gebruiken. Dit zou op zijn beurt moeten leiden tot een vermindering van administratieve kosten en een afname van de noodzaak voor tussenpersonen. De wet stelt strikte technische normen vast voor officiële correspondentie. Er wordt voorgeschreven dat men korte zinnen moet gebruiken, de actieve vorm moet verkiezen en het gebruik van overbodig jargon of zelden gebruikte buitenlandse termen moet vermijden. Een belangrijk aandachtspunt is inclusie: het beleid sluit aan bij de bepalingen van de Wet op de Status van Personen met een Handicap (Wet nr. 13.146/2015) door te eisen dat de begrijpelijkheid van communicatie voor mensen met beperkingen wordt verbeterd.

Een van de meest in het oog springende clausules in Wet nr. 15.263 is de eis om zich te houden aan de grammaticale regels zoals vastgelegd in het Geconsolideerde Officiële Woordenboek van de Portugese Taal (VOLP) en de Spellingsovereenkomst van 2008. Dit specifieke artikel verbiedt expliciet het gebruik van nieuwe vormen van geslachts- en meervoudsvoegingen, zoals de termen 'todes', 'elu' of 'amigues', die soms worden gebruikt om non-binaire personen aan te duiden. Voorstanders van deze bepaling stellen dat het de grammaticale norm en de helderheid in officiële documenten moet waarborgen. Dit stuit echter op kritiek, aangezien Brazilië internationale verplichtingen heeft, waaronder aanbevelingen van de VN en UNESCO, die juist het gebruik van genderinclusieve taal aanmoedigen.

Het initiatief, oorspronkelijk voorgesteld door afgevaardigde Érika Kokay, was erop gericht de overheid dichter bij de bevolking te brengen door middel van 'plain language'. Tijdens de behandeling in de Kamer van Afgevaardigden werd de controversiële amendement over genderflexie aan de tekst toegevoegd. De Braziliaanse Vereniging voor Linguïstiek (Abralin) reageerde positief op het gedeeltelijke veto van de President tegen artikel 7 van het oorspronkelijke wetsvoorstel, dat betrekking had op de aanstelling van een overheidsfunctionaris voor subjectieve monitoring van de praktijken.

De implementatie van deze nieuwe richtlijnen, die door de uitvoerende macht binnen negentig dagen gedetailleerd moet worden uitgewerkt, zal alle bestuursniveaus raken, inclusief de gemeenten. Volgens consultant Patrícia Matuszewski is de wet een cruciale stap voorwaarts. Zij benadrukt echter dat het een verschuiving in de bestuurscultuur vereist: een transitie van communicatie die gericht is op interne processen naar communicatie die primair op de burger is ingesteld. Het is nu zaak om de theorie om te zetten in de praktijk, zodat de burger daadwerkelijk profiteert van minder bureaucratische taal.