Europese Commissie legt X Eerste Boete op van 120 Miljoen Euro onder de Digital Services Act wegens Gebrek aan Transparantie

Op vrijdag 5 december 2025 heeft de Europese Commissie voor het eerst sancties opgelegd in het kader van de Digital Services Act (DSA). Het platform X, eigendom van Elon Musk, kreeg een boete van 120 miljoen euro opgelegd. Dit markeert de eerste afgeronde handhaving van deze nieuwe EU-wetgeving, die grote online platforms aansprakelijk stelt voor de veiligheid van gebruikers en transparantie.

De formele onderzoeken die tot deze uitspraak leidden, waren in december 2023 gestart. De totale boete, wat neerkomt op ongeveer 140 miljoen Amerikaanse dollar, werd verdeeld over drie specifieke punten van niet-naleving. Het eerste punt, waarvoor 45 miljoen euro werd opgelegd, betrof het misleidende ontwerp van het betaalde 'blauwe vinkje'-systeem. De Commissie oordeelde dat iedere gebruiker deze status kon verkrijgen zonder een substantiële identiteitsverificatie, wat volgens hen misleidend was met betrekking tot de authenticiteit van de accounts.

Het tweede overtredingspunt, gewaardeerd op 35 miljoen euro, had betrekking op het gebrek aan transparantie in de advertentierepositorium van X. De toezichthouder stelde vast dat de database met advertenties niet voldeed aan de toegankelijkheidseisen en cruciale informatie, zoals de identiteit van de adverteerder, miste. Het derde deel van de boete, 40 miljoen euro, werd opgelegd omdat X onderzoekers de toegang tot openbaar beschikbare platformgegevens ontzegde. De Commissie zag dit als een ondermijning van de studie naar systemische risico's binnen de Europese Unie.

Uitvoerend vicevoorzitter voor Technologische Soevereiniteit, Veiligheid en Democratie, Henna Virkkunen, benadrukte dat de hoogte van de sanctie een afspiegeling is van de 'aard van de inbreuk, de ernst van de tekortkoming voor EU-gebruikers en de duur' van de vastgestelde overtredingen. De Commissie heeft X een termijn van 60 werkdagen gegeven om de problemen rond het 'blauwe vinkje' te verhelpen. Voor het garanderen van transparantie in de advertentiebibliotheek en de toegang voor onderzoekers, kreeg het platform 90 werkdagen om een actieplan te presenteren. Bij het uitblijven hiervan dreigen periodieke dwangsommen.

Op dezelfde dag accepteerde de Commissie toezeggingen van TikTok met betrekking tot advertentietransparantie, waardoor een boete voor dat specifieke punt werd vermeden. De beslissing uit Brussel zorgde voor diplomatieke spanningen met Washington. De Amerikaanse vicepresident J.D. Vance uitte kritiek en stelde dat de EU 'de vrijheid van meningsuiting moet steunen in plaats van Amerikaanse bedrijven aan te vallen'. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, bestempelde het als 'een aanval van buitenlandse overheden op alle Amerikaanse technologieplatforms en het Amerikaanse volk'.

Europese functionarissen daarentegen, verwelkomden de stap als een bewijs van vastberadenheid. De Franse minister van Digitale Zaken, Anne Le Hennanff, noemde het 'historisch', terwijl de Duitse minister Karsten Wildberger onderstreepte dat de EU-regels 'voor iedereen gelden, ongeacht hun afkomst'. Waarnemers merkten op dat de financiële straf gematigd was, aangezien de maximale boete onder de DSA kan oplopen tot 6% van de wereldwijde jaaromzet van een onderneming.

Virkkunen, onder wier bevoegdheid de DSA-handhaving valt, houdt toezicht op bredere onderzoeken naar X die in december 2023 zijn gestart, gericht op onderwerpen als contentmoderatie en desinformatie. Dit precedent vestigt een duidelijke grens in de trans-Atlantische dialoog over digitale regulering, waarmee het soevereine recht van de EU om haar wetten toe te passen op grote spelers op haar markt wordt bekrachtigd. Het is nu aan X om te bewijzen dat men de regels serieus neemt.