UNESCO Erkent Italiaanse Keuken als Immaterieel Erfgoed: Economische en Culturele Implicaties

De Italiaanse gastronomie heeft een belangrijke mijlpaal bereikt met de formele opname in de UNESCO-lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed. Deze beslissing werd unaniem genomen door het Intergouvernementeel Comité tijdens hun bijeenkomst in New Delhi, India. De erkenning benadrukt de intrinsieke verbinding van de Italiaanse kookkunst met duurzaamheid en bioculturele diversiteit, een aspect dat wereldwijd wordt gewaardeerd. Het is de eerste keer dat een nationale keuken op deze wijze wordt opgenomen, wat de unieke positie van de Italiaanse culinaire traditie bevestigt.

Deze status eert specifiek de inzet van de zogenaamde 'cuochi contadini', de boerenkoks, en de bescherming van lokale landbouwproducten, zoals die in de regio Calabrië. De Italiaanse premier Giorgia Meloni beschreef de beslissing als een historische bevestiging van de nationale identiteit, waarbij koken wordt gezien als een brug tussen het verleden en de toekomst en een uiting van zorg voor de familie. De culturele diepgang van de Italiaanse keuken, geworteld in de geschiedenis en het leven van de bewoners van de verschillende regio's, wordt nu internationaal beschermd tegen culturele erosie en imitatie.

De economische implicaties van deze UNESCO-erkenning zijn aanzienlijk. Volgens een analyse van Coldiretti, gebaseerd op de Deloitte Foodservice Market Monitor 2025, vertegenwoordigt de wereldwijde waarde van de Italiaanse keuken momenteel 251 miljard euro, een groei van vijf procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Brancheorganisaties, waaronder Coldiretti en Campagna Amica, anticiperen dat deze status het toerisme en de promotie van streekproducten zal stimuleren, met een mogelijke stijging van circa 8 procent binnen twee jaar. Bovendien biedt het een cruciaal verdedigingsmechanisme tegen de proliferatie van 'Italian sounding' producten, waarvan de wereldwijde omzet meer dan 120 miljard euro bedraagt.

Ter ondersteuning van dit culturele erfgoed zijn twee belangrijke instellingen opgericht om de kennis en kwaliteit te waarborgen. De Accademia della Cultura Enogastronomica Italiana is in het leven geroepen voor professionele opleiding, met als doel een netwerk van experts op te bouwen die fungeren als 'Hoeders van de Italiaanse Enogastronomische Cultuur' via een 15-urige digitale training. Daarnaast is het Internationaal Observatorium voor de Italiaanse Keuken en Goede Smaak aangekondigd om dit culturele bezit te monitoren en te versterken. De bestaande Accademia Italiana della Cucina, opgericht in Milaan op 29 juli 1953, zet zich al langer in voor het behoud van tradities en is sinds 2003 erkend als een Culturele Instelling van de Italiaanse Republiek.

De Italiaanse minister van Landbouw, Francesco Lollobrigida, heeft eerder zijn bezorgdheid geuit over producten die de traditionele recepten niet respecteren, wat de noodzaak van dit beschermingsmechanisme onderstreept. De internationale validatie van het culturele model geeft een positieve impuls aan de gehele agrarische en culinaire keten van Italië.