दुर्मिळ पांढऱ्या ट्यूईचे दर्शन संवर्धन प्रयत्नांच्या यशाचे प्रतीक ठरले

वायोटाहे, ईस्टर्न बे ऑफ प्लेंटी येथे नुकत्याच दिसलेल्या दुर्मिळ पांढऱ्या ट्यूईने (tūī) लोकांचे लक्ष वेधून घेतले आहे. हे पक्षी ल्युसिझम (leucism) नावाच्या जनुकीय स्थितीमुळे पंखांमध्ये रंगद्रव्याची कमतरता दर्शवतात, ज्यामुळे ते पांढरे दिसतात. डॉ. कॉलिन मिस्केली, जे ते पापा येथील पृष्ठवंशीय प्राणी क्युरेटर आहेत, त्यांच्या मते, पांढरे ट्यूई बहुधा जनुकीय उत्परिवर्तनातून उद्भवतात आणि ते अल्बिनो नसतात कारण त्यांचे डोळे गुलाबी नसतात. संशोधकांनी पुष्टी केली आहे की या परिसरात कमीतकमी तीन ल्युसिस्टिक ट्यूई अस्तित्वात आहेत, जे या क्षेत्रातील यशस्वी जनुकीय संरक्षणाचे संकेत देतात. या दुर्मिळ पक्ष्यांचे दर्शन हे या भागातील संवर्धन प्रयत्नांच्या यशाचे एक 'तोहू पाई' (चांगले चिन्ह) मानले जात आहे.

या अद्वितीय पक्ष्यांची उपस्थिती ओहिवा हेडलाइन सँक्चुरी ट्रस्टच्या (Ōhiwa Headland Sanctuary Trust) महत्त्वपूर्ण संवर्धन कार्याचा सकारात्मक परिणाम मानली जात आहे. या ट्रस्टने २०१६ पासून १९०० हेक्टर क्षेत्रावर सखोल कीटक नियंत्रण (pest-trapping) मोहीम राबवली आहे, ज्यामुळे परिसंस्थेवर लक्षणीय सकारात्मक परिणाम दिसून आले आहेत. या प्रयत्नांमुळे, बेलबर्ड्स, लिटल ब्लू पेंग्विन आणि फाल्कन यांसारखे पक्षी मुख्य भूभागावरील अभयारण्यात परत येत आहेत. ट्रस्ट इकोलॉजिस्ट मिथुना सोथिएसन यांनी नमूद केले की, बेलबर्ड्स हे ट्रस्टच्या स्थापनेपूर्वी या भागात दुर्मिळ अभ्यागत होते, परंतु आता आठ वर्षांनंतर त्यांच्या पुनर्वस्तीकरणाचे साक्षीदार आहोत.

याव्यतिरिक्त, ओहिवा हार्बर परिसरात ग्रे-फेस्ड पेट्रेलसारखे सागरी पक्षी देखील परत येत आहेत, ज्यांचे २७ हून अधिक घरटी आढळली आहेत. पोसम (possum) च्या संख्येत मोठी घट झाल्यामुळे स्थानिक वृक्षांच्या छतांचे महत्त्वपूर्ण पुनरुज्जीवन झाले आहे, ज्यामुळे ट्यूईसारख्या मधमाश्या खाणाऱ्या पक्ष्यांसाठी आवश्यक अन्नस्रोत उपलब्ध झाला आहे. कोहेकोहे (Kohekohe) वृक्षांना आता त्यांच्या खोडांवर आणि फांद्यांवर फुले येत आहेत, जी ट्यूईसाठी महत्त्वाची आहेत.

ओहिवा हेडलाइन सँक्चुरी ट्रस्टचे अध्यक्ष अँड्र्यू ग्लासर यांनी सांगितले की, या सकारात्मक परिणामांचे श्रेय सातत्यपूर्ण सामुदायिक प्रयत्नांना आणि स्थानिक इवी (Iwi) भागीदारांसोबतच्या सहकार्याला जाते. ट्रस्टने नोकरीसाठी निसर्ग कार्यक्रमांतर्गत (Jobs for Nature Programme) २०२१ ते २०२४ दरम्यान ३०९७ पोसम्स काढून टाकले, ज्यामुळे परिसरातील पोसम्सची संख्या खूप कमी झाली आहे. ट्रस्टने २०१८ मध्ये २१७ उंदरांसह १३ वीझल आणि ६ स्टोअट्स पकडले होते, जे दर्शवते की कीटक नियंत्रणाचे कार्य अनेक वर्षांपासून सुरू आहे.

या संवर्धनाचे यश केवळ पक्ष्यांपुरते मर्यादित नाही; ओहिवा हेडलाइन सँक्चुरी ट्रस्ट, जे ओपोटिकीच्या ७ किमी पश्चिमेकडील १९०० हेक्टर किनारपट्टीवरील झुडपांची काळजी घेते, तेथे विविध स्थानिक प्रजाती परत येत आहेत. ट्रस्टने अलीकडेच ट्रस्ट होरायझन कडून १३,००० डॉलरचे अनुदान प्राप्त केले आहे, ज्याचा उपयोग दुर्गम सार्वजनिक जमिनीवर २५ स्वयंचलित एटी२२० (AT220 NZ AutoTraps) ट्रॅप्स बसवण्यासाठी केला जाईल. हे सामुदायिक-नेतृत्वाखालील संवर्धन पुनर्संचयन प्रकल्प ओपोटिकी जिल्ह्यात सर्वात मोठा आहे, ज्याला स्थानिक काळजी गट आणि भागधारकांच्या भागीदारीचा आधार आहे. या प्रयत्नांमुळे, स्थानिक रहिवासी, ज्यांची संख्या हेडलाइनच्या दोन्ही बाजूंना १६५ आहे आणि बफरमध्ये १४० मालमत्ता आहेत, ते सक्रियपणे या कामात सहभागी होत आहेत.

या सर्व प्रयत्नांमुळे, दुर्मिळ पांढऱ्या ट्यूईचे दर्शन हे केवळ एक नैसर्गिक चमत्कार नसून, मानवी सातत्य आणि पर्यावरणीय व्यवस्थापनाच्या प्रभावीतेचा एक स्पष्ट पुरावा आहे.