Liên minh Châu Âu Thống nhất Mục tiêu Giảm Phát thải Ròng 90% vào năm 2040

Vào thứ Tư, ngày 10 tháng 12 năm 2025, các nhà đàm phán đại diện cho Nghị viện Châu Âu và các Quốc gia Thành viên Liên minh Châu Âu (EU) đã đạt được một thỏa thuận chính trị mang tính bước ngoặt, thiết lập mục tiêu khí hậu ràng buộc về mặt pháp lý cho năm 2040. Mục tiêu cốt lõi của thỏa thuận này là giảm ròng 90% lượng khí thải nhà kính so với mức năm 1990, một cột mốc quan trọng trên lộ trình hướng tới mục tiêu trung hòa khí hậu tuyệt đối vào năm 2050. Thỏa thuận này phản ánh sự thỏa hiệp chính trị sâu sắc giữa các bên liên quan, cân bằng giữa tham vọng khí hậu và khả năng cạnh tranh của ngành công nghiệp châu Âu.

Thỏa thuận đạt được bao gồm các điều khoản linh hoạt đáng kể. Cụ thể, ngành công nghiệp EU phải thực hiện mức giảm phát thải bắt buộc là 85%, trong khi 5% còn lại có thể được bù đắp thông qua việc mua các khoản tín chỉ carbon quốc tế chất lượng cao, bắt đầu từ năm 2036. Nếu cả hai lựa chọn linh hoạt này được sử dụng tối đa, mức cắt giảm nội địa thực tế có thể giảm xuống còn 80%, một con số thấp hơn so với khuyến nghị ban đầu của các cố vấn khoa học khí hậu của EU, vốn đề xuất mức giảm hoàn toàn trong nước từ 90% đến 95%. Thỏa thuận này được Bộ trưởng Khí hậu Đan Mạch, Lars Aagaard, người đại diện cho các chính phủ EU đàm phán, tuyên bố là "đáp ứng nhu cầu hành động vì khí hậu đồng thời bảo vệ khả năng cạnh tranh và an ninh của chúng ta".

Một nhượng bộ chính trị quan trọng khác là việc hoãn thực hiện Hệ thống Giao dịch Khí thải của EU cho các tòa nhà và giao thông đường bộ (ETS2) thêm một năm, từ mốc dự kiến ban đầu là năm 2027 sang năm 2028. Quyết định này được đưa ra dưới áp lực từ các quốc gia lo ngại về gánh nặng kinh tế và khả năng cạnh tranh của ngành công nghiệp, đặc biệt là các quốc gia như Ba Lan, Slovakia và Hungary, những nơi cho rằng việc cắt giảm sâu hơn sẽ quá khắt khe trong bối cảnh chi phí năng lượng cao và cạnh tranh nhập khẩu. Sự phân chia nội bộ trong EU đã thể hiện rõ nét trong các cuộc đàm phán kéo dài, với các quốc gia như Hà Lan, Tây Ban Nha và Thụy Điển thúc đẩy tham vọng cao hơn.

Việc trì hoãn ETS2 sang năm 2028, mặc dù được coi là một lựa chọn thực dụng để đảm bảo quá trình chuyển đổi xã hội diễn ra suôn sẻ hơn, nhưng lại làm suy yếu tín hiệu giá thị trường và làm mất đi động lực giảm phát thải hàng chục triệu tấn CO₂ bổ sung từ ô tô, xe tải và các tòa nhà kém hiệu quả. Tuy nhiên, các yêu cầu giám sát đối với ETS2 vẫn bắt đầu vào năm 2025, và các nhà cung cấp nhiên liệu vẫn phải chuẩn bị giám sát lượng phát thải và nộp báo cáo hàng năm. Chủ tịch Ủy ban Châu Âu, Ursula von der Leyen, hoan nghênh thỏa thuận này như một sự thể hiện "cam kết mạnh mẽ đối với hành động vì khí hậu".

Thỏa thuận mang tính chất tạm thời này sẽ cần sự phê chuẩn chính thức từ Nghị viện và Hội đồng, mặc dù điều này thường được xem là một thủ tục hình thức sau khi các nhà đàm phán đã đạt được sự đồng thuận. Việc thiết lập mục tiêu 2040 này, cùng với mục tiêu giảm 55% vào năm 2030 và trung hòa khí hậu vào năm 2050, định hình rõ ràng lộ trình chính sách khí hậu của EU trong hai thập kỷ tới, ảnh hưởng trực tiếp đến quy định công nghiệp và chính sách năng lượng.