Ủy ban Châu Âu nới lỏng lệnh cấm xe động cơ đốt trong: Cho phép giảm 90% phát thải từ năm 2035

Ủy ban Châu Âu (EC) đang chuẩn bị công bố đề xuất chính thức về việc sửa đổi một trong những đạo luật khí hậu quan trọng nhất của EU: lệnh cấm hoàn toàn việc bán xe ô tô chở khách và xe thương mại hạng nhẹ mới sử dụng động cơ đốt trong (ICE) kể từ năm 2035. Văn bản cải cách này dự kiến sẽ được trình bày chính thức tại Brussels vào ngày 16 tháng 12 năm 2025, đánh dấu một sự thay đổi đáng kể trong chính sách giao thông vận tải của khối.

Thay vì áp dụng yêu cầu cắt giảm 100% lượng khí thải CO2 đối với các mẫu xe mới từ năm 2035, EC đề xuất một mục tiêu ôn hòa hơn, đó là giảm 90% lượng phát thải. Điều này về cơ bản loại bỏ lệnh cấm công nghệ trực tiếp đối với các động cơ chạy bằng nhiên liệu hóa thạch, cho phép đăng ký một số lượng giới hạn xe ICE mới sau thời hạn đã định trước. Sáng kiến nới lỏng các mốc thời gian nghiêm ngặt này đã nhận được sự ủng hộ chính trị đáng kể, đặc biệt từ ông Manfred Weber, lãnh đạo của Đảng Nhân dân Châu Âu (EPP), người đã xác nhận việc cải cách này nhằm loại bỏ “lệnh cấm công nghệ” khỏi chương trình nghị sự.

Quyết định này là kết quả của quá trình vận động hành lang mạnh mẽ từ khu vực ô tô châu Âu cùng với sự ủng hộ từ một số quốc gia thành viên có ảnh hưởng. Thủ tướng Đức Friedrich Merz là người tiên phong ủng hộ động thái này, nhấn mạnh rằng nó sẽ mang lại “sự an toàn về kế hoạch” cần thiết cho các nhà sản xuất ô tô, đồng thời cho phép họ phát triển các công nghệ thay thế như nhiên liệu tổng hợp. Trong khi đó, một số quốc gia Đông Âu cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với cách tiếp cận linh hoạt này, trái ngược với lập trường trước đây của Pháp, Tây Ban Nha và các nước Bắc Âu, những nước từng chủ trương duy trì các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt hơn.

Các dữ liệu ngành công nghiệp cho thấy tốc độ điện hóa đang chậm lại. Ông Patrick Schaufuss từ McKinsey nhận định rằng việc duy trì thành công về mặt kinh tế trong giai đoạn chuyển đổi là “hoàn toàn cần thiết”. Trong chín tháng đầu năm 2025, tỷ lệ xe điện chạy bằng pin (BEV) trong tổng số xe mới bán ra tại EU chỉ đạt 16,1%, và con số này tăng nhẹ lên 16,4% vào cuối tháng Mười. Ngược lại, các mẫu xe hybrid lại chiếm một thị phần đáng kể, đạt 34,7% vào cuối tháng Chín năm 2025, trong khi xe hybrid sạc điện (PHEV) chiếm khoảng 9% trong quý thứ ba.

Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Châu Âu (ACEA), thông qua Tổng Giám đốc Sigrid de Vries, đã hoan nghênh những thay đổi dự kiến, gọi đây là “giai đoạn then chốt cho tương lai của ngành” và nhấn mạnh rằng “cần phải có các lựa chọn thay thế khả dụng” để quá trình chuyển đổi thành công. Tuy nhiên, các tổ chức bảo vệ môi trường lại bày tỏ quan ngại sâu sắc, cảnh báo rằng xe hybrid sạc điện trong điều kiện thực tế có thể thải ra các chất ô nhiễm tương đương với các mẫu xe chạy xăng truyền thống. Sự chuyển dịch sang phương pháp tiếp cận trung lập về công nghệ này, được các hãng như Porsche ủng hộ, phản ánh nỗ lực bảo tồn khả năng cạnh tranh của ngành sản xuất châu Âu.

EC cũng dự kiến sẽ triển khai các biện pháp hỗ trợ bổ sung nhằm thúc đẩy nhu cầu về xe điện, đặc biệt là trong các đội xe doanh nghiệp. Các cơ chế “lách luật” theo quy định đang được thảo luận, bao gồm khả năng miễn trừ một số yêu cầu đối với các mẫu xe điện cỡ nhỏ của châu Âu và cung cấp các ưu đãi tài chính. Những bước đi này nhằm đảm bảo một quá trình chuyển đổi công bằng, có tính đến các đặc thù quốc gia và duy trì giá trị gia tăng công nghiệp tại châu Âu, như bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch EC, đã tuyên bố liên quan đến mục tiêu rộng lớn hơn là giảm 90% phát thải vào năm 2040.