Phao tự hành Argo ghi nhận nước ấm xâm nhập vào Sông băng Denman ở Đông Nam Cực

Một phao đại dương tự hành Argo vừa hoàn thành thành công chuyến khảo sát đầu tiên dưới thềm băng của Đông Nam Cực, thu thập được những dữ liệu vô giá về nhiệt độ và độ mặn của các vùng nước mà trước đây không thể đo lường trực tiếp. Thiết bị robot này đã trôi dạt trong suốt hai năm rưỡi, thu thập khoảng 200 cấu hình đại dương dọc theo hành trình xấp xỉ 300 kilômét dưới các thềm băng Denman và Shackleton. Những phát hiện quan trọng từ đợt thu thập dữ liệu này đã được công bố trong một nghiên cứu đề ngày 6 tháng 12 năm 2025.

Quá trình phân tích từ sứ mệnh này đã hé lộ một bức tranh đa dạng về tình trạng của các thềm băng trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu đang diễn ra. Các dữ liệu cho thấy Thềm băng Shackleton hiện vẫn được bảo vệ, tránh được sự xâm nhập của các khối nước ấm. Tuy nhiên, điều đáng báo động là nước ấm đã tiếp cận được chân của Sông băng Denman. Sông băng này được xem là một mối đe dọa đáng kể, bởi vì sự bất ổn tiềm tàng của nó có thể gây ra sự gia tăng mực nước biển toàn cầu lên tới 1,5 mét.

Sông băng Denman, với chiều rộng dao động từ 13 đến 19 kilômét và chiều dài 139 kilômét, nổi tiếng vì có một hẻm núi sâu 3500 mét dưới mực nước biển nằm bên dưới nó, biến nó thành vùng trũng sâu nhất được biết đến trên đất liền toàn cầu. Các nhà khoa học trước đây đã ghi nhận rằng, trong giai đoạn từ năm 1979 đến 2017, sông băng Denman đã mất khoảng 268 tỷ tấn băng, một con số vượt trội so với mức trung bình của các thềm băng khác ở Đông Nam Cực.

Những thông tin mới thu thập được về động lực học đại dương dưới băng là cực kỳ quan trọng trong bối cảnh những lo ngại chung về sự ổn định của dải băng Nam Cực. Sự suy yếu của các thềm băng, vốn đóng vai trò như những bức tường chống đỡ tự nhiên, có thể làm tăng tốc độ di chuyển của băng lục địa, dẫn đến việc mực nước Đại dương Thế giới dâng cao. Mặc dù Đông Nam Cực từ lâu đã được coi là khu vực ổn định hơn so với Tây Nam Cực, sự chú ý đổ dồn vào các điểm nóng như Denman đã nhấn mạnh tính bất ổn tiềm tàng trong khu vực này.

Sứ mệnh Argo, với mạng lưới khoảng 3800 phao hoạt động trên toàn cầu, đã tạo ra những thay đổi lớn lao trong việc giám sát khí hậu. Dữ liệu thu thập từ chuyến khảo sát này cho phép tinh chỉnh các mô hình liên kết sự gia tăng mực nước biển cục bộ với sự thay đổi độ dày của sông băng. Trong một bối cảnh rộng hơn, sự suy yếu của Dòng hải lưu Nam Cực (Antarctic Circumpolar Current), dòng hải lưu mạnh nhất thế giới, cũng được cho là có liên quan đến hiện tượng tan băng. Do đó, những dữ liệu mà phao Argo thu thập được đóng vai trò là một thành phần thiết yếu để hiệu chỉnh các mô hình khí hậu và hải dương học toàn cầu.