Otonom Argo Şamandırası, Doğu Antarktika'daki Denman Buzulu'na Doğru Sıcak Su Girişini Tespit Etti

Tarihte bir ilke imza atan otonom okyanus gözlem şamandırası Argo, Doğu Antarktika'daki buz altındaki deniz tabanında ilk geçişini başarıyla tamamladı. Bu görev sırasında, daha önce doğrudan ölçülemeyen sıcaklık ve tuzluluk verileri toplandı. Robotik cihaz, iki buçuk yıl boyunca sürdürdüğü görevde, Denman ve Shackleton buz kalkanlarının altında yaklaşık 300 kilometrelik bir güzergahta yaklaşık 200 okyanus profili kaydetti. Bu kritik verilerin analizi, 6 Aralık 2025 tarihli bir araştırmada kamuoyuna sunuldu.

Bu keşif görevinin sonuçları, küresel iklim değişikliği bağlamında buz kalkanlarının farklı durumlarını gözler önüne serdi. Elde edilen bulgulara göre, Shackleton Buz Kalkanı şu an için sıcak su kütlelerinin etkisinden korunmuş durumda görünüyor. Ancak, Denman Buzulu'nun tabanına sıcak suyun ulaştığı tespit edildi. Bu buzul, potansiyel olarak istikrarsızlaşması durumunda küresel deniz seviyesini 1,5 metre yükseltme riski taşıdığı için büyük bir endişe kaynağı teşkil ediyor.

Genişliği 13 ila 19 kilometre arasında değişen ve 139 kilometre uzunluğa sahip olan Denman Buzulu, deniz seviyesinin 3500 metre altında bir kanyonun varlığıyla biliniyor. Bu özellik, onu dünyadaki bilinen en derin kara çukuru yapıyor. Bilim insanları, 1979 ile 2017 yılları arasında Denman Buzulu'ndan kaybedilen buz miktarının yaklaşık 268 milyar ton olduğunu daha önce belirtmişlerdi. Bu rakam, Doğu Antarktika'daki diğer buz kalkanlarının ortalamasını aşan kayıplara işaret ediyor.

Buz altındaki okyanus dinamiklerine dair edinilen bu bilgiler, Antarktika buz tabakasının genel istikrarına dair süregelen endişeler ışığında hayati önem taşıyor. Doğal destekleyici görevi gören raf buzullarının erimesi, anakara buzunun hareketini hızlandırarak küresel deniz seviyesinin yükselmesine neden olabilir. Doğu Antarktika, Batı Antarktika'ya kıyasla uzun süre daha stabil kabul edilmiş olsa da, Denman gibi noktaların incelenmesi, bölgedeki potansiyel kırılganlığı vurgulamaktadır.

Genel olarak dünya çapında yaklaşık 3800 şamandıranın hizmet verdiği Argo misyonu, iklim değişikliği izleme yöntemlerinde önemli bir dönüşüm yarattı. Bu geçiş güzergahından elde edilen veriler, yerel deniz seviyesi yükselmesi ile buz kalınlığındaki değişimleri ilişkilendiren modellerin doğruluğunu artırmaktadır. Daha geniş bir perspektifte bakıldığında, dünyanın en güçlü akıntısı olan Antarktik Çevresel Akıntısı'nın yavaşlamasının da buz erimesiyle bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda, toplanan veriler, küresel iklim ve okyanus bilim modellerinin kalibrasyonu için önemli bir bileşen görevi görmektedir.