Nowa Perspektywa na Korzyści z Ekspozycji na Słońce dla Długowieczności na Północnych Szerokościach Geograficznych

Nowe analizy naukowe sugerują, że umiarkowana ekspozycja na promieniowanie słoneczne może oferować znaczące korzyści w kontekście długowieczności, zwłaszcza dla mieszkańców szerokości geograficznych północnych, potencjalnie przeważając nad zidentyfikowanym ryzykiem nowotworów skóry. Badania te stanowią istotne odejście od dotychczasowych, restrykcyjnych zaleceń zdrowotnych dotyczących unikania słońca, koncentrując się na szerszym bilansie korzyści i zagrożeń dla zdrowia populacyjnego.

Profesor Richard Weller z Uniwersytetu w Edynburgu, analizując dane z brytyjskiej bazy UK Biobank, wykazał korelację pomiędzy zwiększoną ekspozycją na słońce a obniżoną śmiertelnością z jakiejkolwiek przyczyny, w tym spadkiem zgonów z powodu chorób sercowo-naczyniowych oraz ogólnej śmiertelności nowotworowej w populacjach Europy Północnej. Badania te, oparte na danych prospektywnych z UK Biobank, sugerują, że korzyści te są niezależne od mechanizmów związanych z witaminą D. W metaanalizie opublikowanej w The Lancet wykazano, że sezonowa zmienność ciśnienia krwi w Wielkiej Brytanii, wynosząca około 6 mm słupa rtęci skurczowego, jest w połowie spowodowana samym promieniowaniem UV, a obniżenie ciśnienia krwi redukuje ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych o około 20%.

Kluczowym mechanizmem stojącym za korzyściami kardiometabolicznymi jest uwalnianie tlenku azotu (NO) indukowane przez promieniowanie UV w skórze, co prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego. Profesor Weller wskazuje, że skóra stanowi ogromny magazyn azotanów i azotynów, które pod wpływem UV mogą zasilać krążenie w NO, co tłumaczy spadek zgonów sercowo-naczyniowych. Ponadto, naukowcy badają immunologiczne mechanizmy aktywowane przez UV, które mogą odpowiadać za obserwowaną redukcję śmiertelności z powodu nowotworów. Analizy te sugerują, że na każdy zgon z powodu raka skóry potencjalnie powiązany z nadmierną ekspozycją, zapobiec można 75 zgonom z innych przyczyn, takich jak choroby serca.

Perspektywa ta jest istotnie odmienna od historycznych zaleceń. Badania szwedzkie, obejmujące obserwację blisko 30 000 Szwedek przez ponad dwie dekady, wykazały, że oczekiwana długość życia u osób niepalących, ale unikających słońca, była porównywalna z życiem palaczy, którzy nie unikali opalania. Szacuje się, że unikanie ekspozycji na promienie słoneczne może skrócić oczekiwaną długość życia o 0,6 do 2,1 roku w porównaniu z osobami regularnie korzystającymi ze słońca. W świetle tych danych, unikanie słońca jest klasyfikowane jako czynnik ryzyka zgonu o podobnej wadze jak palenie tytoniu, które skraca życie mężczyzn średnio o 13,2 lat, a kobiet o 14,5 lat.

Neurobiolog Andrew Huberman akcentuje potrzebę bezpiecznej ekspozycji na światło słoneczne, podkreślając jego pozytywny wpływ na zdrowie hormonalne oraz funkcje mitochondriów, co wspiera procesy długowieczności. Eksperci, w tym ci związani z badaniami w UK Biobank, wzywają do rewizji dotychczasowych wytycznych, postulując zmianę paradygmatu z całkowitego unikania słońca na promowanie bezpiecznej, umiarkowanej ekspozycji. Jednocześnie, aby zrównoważyć ryzyko nowotworów skóry, nadal zaleca się codzienne stosowanie filtrów przeciwsłonecznych o wysokim wskaźniku SPF, mających na celu prewencję oparzeń słonecznych.