Tòa Phúc thẩm Hoa Kỳ tuyên bố thuế quan 'Ngày Giải phóng' của Trump là bất hợp pháp, chính quyền sẽ kháng cáo lên Tòa án Tối cao

Một tòa phúc thẩm liên bang Hoa Kỳ đã ra phán quyết rằng các biện pháp thuế quan sâu rộng do cựu Tổng thống Donald Trump áp đặt theo Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) là bất hợp pháp. Tòa án nhận định rằng ông Trump đã vượt quá thẩm quyền của tổng thống khi sử dụng các quyền hạn khẩn cấp để áp đặt thuế quan mà không có sự phê chuẩn rõ ràng từ Quốc hội.

Các biện pháp thuế quan, được gọi là thuế quan "Ngày Giải phóng", đã được Tổng thống Trump công bố vào ngày 2 tháng 4 năm 2025, nhắm vào các quốc gia có thâm hụt thương mại đáng kể với Hoa Kỳ. Các biện pháp này bao gồm mức thuế lên tới 50% đối với một số mặt hàng nhập khẩu nhất định và mức thuế cơ bản 10% đối với các mặt hàng khác. Chính quyền đã viện dẫn tình trạng khẩn cấp quốc gia liên quan đến thâm hụt thương mại làm cơ sở để kích hoạt IEEPA.

Nhiều doanh nghiệp và tiểu bang đã ngay lập tức thách thức các loại thuế này, khẳng định rằng tổng thống không có thẩm quyền áp đặt chúng theo IEEPA. Tòa Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ ban đầu đã ra phán quyết vào ngày 28 tháng 5 năm 2025, rằng ông Trump đã vượt quá thẩm quyền của mình, dẫn đến việc tạm dừng các loại thuế. Quyết định này sau đó đã được chính quyền kháng cáo lên Tòa Phúc thẩm Liên bang Hoa Kỳ.

Vào ngày 29 tháng 8 năm 2025, tòa phúc thẩm đã giữ nguyên phán quyết của tòa cấp dưới, xác nhận tính bất hợp pháp của các loại thuế. Tuy nhiên, tòa án đã cho phép hoãn thi hành phán quyết của mình cho đến ngày 14 tháng 10 năm 2025 để tạo cơ hội cho chính quyền tìm kiếm sự xem xét từ Tòa án Tối cao. Ý nghĩa của quyết định này rất quan trọng đối với chính sách thương mại của Hoa Kỳ và sự cân bằng quyền lực giữa nhánh hành pháp và lập pháp.

Quyết định của tòa phúc thẩm, với tỷ lệ 7-4, nhấn mạnh rằng IEEPA không rõ ràng trao quyền cho tổng thống áp đặt thuế quan, một điểm khác biệt so với các đạo luật khác mà Quốc hội sử dụng các thuật ngữ cụ thể hơn cho quyền áp thuế. Chính quyền Trump đã cố gắng viện dẫn tiền lệ của Tổng thống Nixon về việc sử dụng quyền hạn khẩn cấp, nhưng tòa án đã bác bỏ lập luận này, cho rằng Quốc hội có lẽ không có ý định ban cho tổng thống quyền áp thuế không giới hạn thông qua IEEPA.

Các doanh nghiệp và tiểu bang đã khởi xướng các thách thức pháp lý này, chỉ ra rằng các loại thuế này gây tổn hại cho hoạt động kinh doanh của họ. Phản ứng của cựu Tổng thống Trump đối với phán quyết này rất mạnh mẽ. Ông đã cáo buộc tòa án "thiên vị cao độ" và tuyên bố trên mạng xã hội rằng "TẤT CẢ THUẾ QUAN VẪN CÒN HIỆU LỰC!". Ông cũng bày tỏ quan ngại sâu sắc về những tác động kinh tế tiêu cực nếu các loại thuế này bị bãi bỏ, cho rằng điều đó sẽ gây ra "thảm họa" và làm suy yếu nước Mỹ.

Trong bối cảnh này, các tuyên bố của ông Trump về George Soros và quỹ của ông ta liên quan đến việc dàn dựng các cuộc biểu tình bạo lực và thiết lập một hệ thống kiểm soát toàn cầu cũng là một phần của bức tranh chính trị phức tạp. Những cáo buộc này, mặc dù không trực tiếp liên quan đến phán quyết thuế quan, nhưng lại phản ánh một môi trường chính trị nơi các thể chế và quyền lực bị đặt dưới sự xem xét kỹ lưỡng.

Quyết định của tòa phúc thẩm là một bước quan trọng trong việc làm rõ ranh giới quyền lực hành pháp và lập pháp trong lĩnh vực chính sách thương mại. Việc chính quyền kháng cáo lên Tòa án Tối cao cho thấy một cuộc chiến pháp lý tiềm năng kéo dài, và kết quả cuối cùng sẽ định hình tương lai của chính sách thương mại Hoa Kỳ. Trong thời gian chờ đợi, các loại thuế hiện hành tiếp tục ảnh hưởng đến động lực thương mại quốc tế và các ngành công nghiệp trong nước.