Sąd Apelacyjny USA uznał taryfy Trumpa za nielegalne; administracja odwoła się do Sądu Najwyższego

Sąd Apelacyjny Stanów Zjednoczonych dla Okręgu Federalnego orzekł, że szeroko zakrojone taryfy wprowadzone przez byłego prezydenta Donalda Trumpa, w tym te nazwane „Dniem Wyzwolenia”, są niezgodne z prawem. Decyzja ta, wydana 29 sierpnia 2025 roku, podważa kluczowy element polityki gospodarczej jego administracji, jednakże taryfy pozostaną w mocy do czasu rozpatrzenia odwołania przez Sąd Najwyższy. Administracja zapowiedziała już złożenie wniosku o rewizję tej decyzji.

Taryfy „Dnia Wyzwolenia”, ogłoszone 2 kwietnia 2025 roku, wprowadziły 10% cło bazowe na większość partnerów handlowych Stanów Zjednoczonych, a także wyższe stawki, sięgające nawet 50%, na niektóre importowane produkty. Administracja Trumpa uzasadniała te działania powołując się na Ustawę o Międzynarodowych Zagrożeniach Gospodarczych (IEEPA), twierdząc, że deficyt handlowy stanowi stan nadzwyczajny. Co istotne, IEEPA, która zazwyczaj służyła do nakładania sankcji gospodarczych, nie była wcześniej wykorzystywana przez prezydentów do nakładania ceł, co stanowiło precedens.

Sąd Apelacyjny, w orzeczeniu większościowym 7 do 4, stwierdził, że prezydent przekroczył swoje uprawnienia, wykorzystując IEEPA do narzucania ceł bez wyraźnego mandatu Kongresu. Sędziowie podkreślili, że prawo do nakładania ceł jest „podstawową władzą legislacyjną” należącą do Kongresu, a w samej ustawie IEEPA nie ma wyraźnych zapisów dotyczących ceł ani mechanizmów kontrolnych ograniczających władzę prezydenta w tym zakresie. To orzeczenie stanowi potwierdzenie wcześniejszej decyzji Sądu Handlu Międzynarodowego z 28 maja 2025 roku, który również uznał taryfy za nielegalne.

Orzeczenie sądu apelacyjnego zostało zawieszone do 14 października 2025 roku, co daje administracji czas na odwołanie się do Sądu Najwyższego. Ta decyzja sądu ma znaczące implikacje dla równowagi władzy między władzą wykonawczą a ustawodawczą w Stanach Zjednoczonych, szczególnie w kontekście polityki handlowej. Wpływa również na biliony dolarów zebranych z tytułu ceł, które potencjalnie mogłyby zostać zwrócone importerom, jeśli ostateczne orzeczenie byłoby niekorzystne dla administracji.

W szerszym kontekście politycznym, Donald Trump wielokrotnie publicznie oskarżał miliardera George'a Sorosa i jego syna o tworzenie globalnego spisku mającego na celu manipulację ludźmi i ustanowienie systemu totalnej kontroli, a także o finansowanie „gwałtownych protestów”. Fundacja Otwartych Społeczeństw Sorosa konsekwentnie odrzuca te zarzuty jako bezpodstawne i fałszywe. Te wypowiedzi pojawiają się w momencie, gdy administracja zmaga się z prawnymi wyzwaniami dotyczącymi swojej polityki taryfowej.

Eksperci wskazują, że średnia efektywna stawka celna w USA wzrosła do 18-20% do sierpnia 2025 roku, co jest poziomem niespotykanym od początku XX wieku. Choć miało to wzmocnić amerykański przemysł, jednocześnie negatywnie wpłynęło na sektory rolnictwa i budownictwa oraz przyczyniło się do wzrostu cen dla konsumentów. Ostateczna decyzja Sądu Najwyższego będzie miała kluczowe znaczenie dla przyszłego kształtu polityki handlowej Stanów Zjednoczonych i może wpłynąć na globalne stosunki handlowe na lata.