Dự án «Symphony Masala»: Biến những giai điệu kinh điển Bollywood thành ngôn ngữ giao hưởng toàn cầu

Hai công ty Juju Productions và Saregama India Ltd. đã khởi xướng một dự án mang tầm vóc quốc tế mang tên «Symphony Masala». Dự án này tập trung vào việc chuyển soạn những sáng tác biểu tượng của Bollywood để các dàn nhạc giao hưởng phương Tây có thể trình diễn trọn vẹn. Loạt video đi kèm sẽ chính thức ra mắt trên kênh YouTube chính thức của Saregama vào ngày 14 tháng 12 năm 2025. Đây là một sáng kiến đa văn hóa nhằm đưa giai điệu Ấn Độ vào các phòng hòa nhạc phương Tây dưới một định dạng dễ tiếp cận và linh hoạt. Mục tiêu này hoàn toàn phù hợp với khát vọng thúc đẩy sự giao thoa âm nhạc giữa các nền văn hóa của bà Anuradha Juju Palakurty, nhà sáng lập Juju Productions.

Nền tảng của bộ sưu tập âm nhạc này là sự kết hợp độc đáo giữa các nghệ sĩ và nhà sáng tạo. Phần giọng hát được đảm nhiệm bởi Anuradha Juju Palakurty và Mithilesh Patankar, với sự đệm đàn của Dàn nhạc Ghi âm Budapest (Budapest Scoring Orchestra) dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng Péter Illényi. Các bản tổng phổ được xây dựng bởi một đội ngũ hòa âm quốc tế, bao gồm DJ Sparr, Neville Franco, Kamlesh Bhadkamkar, Ishaan Chhabra, Bala Ji, và cố nhạc sĩ huyền thoại Bappi Lahiri. Công đoạn hòa âm và hoàn thiện âm thanh được thực hiện bởi kỹ sư âm thanh Vijay Dayal, người có kinh nghiệm hơn hai thập kỷ, bao gồm cả thời gian làm việc tại YRF Studios.

Điểm đặc biệt về phương pháp luận của «Symphony Masala» là việc cố ý loại bỏ các nhạc cụ truyền thống Ấn Độ như tabla hay sitar khỏi phần hòa âm. Cách tiếp cận này tạo ra một “bản thiết kế” biểu diễn phổ quát, cho phép các nhạc sĩ trên toàn thế giới, từ các nhóm nhạc học sinh cho đến các dàn nhạc chuyên nghiệp, có thể diễn giải chính xác tác phẩm mà không cần phải am hiểu sâu sắc về thể loại gốc.

Dự án này tiếp nối những ý tưởng đã được thể hiện qua các buổi biểu diễn trực tiếp trước đó, bao gồm các chương trình năm 2023 và buổi ra mắt năm 2025 với Dàn nhạc Giao hưởng Chicago (Chicago Sinfonietta) dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng Roger Kalia. Sự tham gia của Bappi Lahiri, người tiên phong về nhịp điệu disco tại Ấn Độ, trong đội ngũ hòa âm đã kết nối dự án với thời kỳ hoàng kim của âm nhạc Bollywood những năm 1980 và 1990. Bà Anuradha Palakurty, nghệ sĩ người Mỹ đầu tiên giành giải thưởng “Ca khúc độc lập xuất sắc nhất” của Radio Mirchi, nhấn mạnh rằng mục đích là làm cho giai điệu Ấn Độ trở nên quen thuộc với khán giả phương Tây thông qua hình thức giao hưởng, dựa trên sự tôn trọng âm nhạc sâu sắc.

Khi Bollywood trở thành bản nhạc cho thế giới

Thật mang tính biểu tượng khi âm nhạc Bollywood, vốn luôn gắn liền với hình ảnh điện ảnh và âm thanh đường phố, nay lại được trình làng thế giới dưới dạng bản tổng phổ thuần túy. Không có vũ đạo, không có trang phục lộng lẫy, thậm chí không có cả tiếng tabla hay sitar—chỉ còn lại dàn nhạc, nốt nhạc và giọng hát.

Symphony Masala nghe có vẻ như một thử nghiệm, nhưng thực chất là một cuộc cách mạng nhẹ nhàng: những giai điệu mang tính biểu tượng đã nuôi dưỡng cả một thời đại điện ảnh giờ đây được ghi lại cho dàn nhạc giao hưởng theo cách mà bất kỳ tổ chức nào—từ trường học đến dàn nhạc giao hưởng—đều có thể trình diễn. Bollywood không còn là thứ gì đó “xa lạ” mà trở thành một ngôn ngữ mà Budapest, Chicago hay bất kỳ dàn nhạc thành phố nào ở châu Âu đều có thể dễ dàng sử dụng.

Việc loại bỏ các nhạc cụ truyền thống Ấn Độ ở đây không phải là sự chối bỏ cội nguồn, mà là một cử chỉ tin tưởng: giai điệu Ấn Độ tự thân nó đã đủ sức mạnh để được chuyển đổi hoàn toàn sang ngôn ngữ dàn nhạc phương Tây.

Ghi nhớ nhịp điệu và âm sắc của tabla và sitar không bị lãng quên—chúng đã được chuyển giao sang bộ gõ, bộ dây, và bộ kèn đồng. Điều này giống như việc dàn nhạc khoác lên mình âm sắc Bollywood và tuyên bố: “Giờ đây, đây cũng là câu chuyện của chúng ta”.

Một chi tiết quan trọng là sự góp mặt của các tên tuổi trong dự án. Sự hiện diện của Bappi Lahiri gắn kết Symphony Masala với thời kỳ vàng son của nhạc disco Bollywood những năm 1980–1990, chứ không chỉ dừng lại ở hiện tại. Giọng ca của Anuradha Juju Palakurty, người đã được công nhận tại cả Ấn Độ và Hoa Kỳ, thực sự là cầu nối đưa âm nhạc này vượt đại dương: từ thế giới nhạc phim đến thế giới giao hưởng.

Điều này bổ sung gì vào âm thanh của hành tinh

Kết quả cuối cùng không chỉ là một sản phẩm đa văn hóa, mà là một “vỏ bọc” giao hưởng mới cho ký ức. Những ca khúc từng vang lên từ rạp chiếu phim và máy cassette giờ đây có thể được trình diễn:

• Trong các khán phòng hàn lâm,

Và điều này mang một thông điệp rất ấm áp: âm nhạc sinh ra từ ngôn ngữ điện ảnh của một quốc gia giờ đây trở thành chất liệu cho ngôn ngữ giao hưởng chung—như thể những giai điệu kinh điển cuối cùng đã nhận được hộ chiếu công dân toàn cầu.

Trong bối cảnh bản chuyển soạn giao hưởng này, người ta nhớ đến lời của Beethoven rằng nhiệm vụ của âm nhạc là truyền tải những điều không thể nói bằng lời và gắn kết con người lại với nhau. Ở đây cũng vậy: những chủ đề Bollywood đã được hàng triệu người trải nghiệm qua điện ảnh và đường phố, nay đi vào âm hưởng của các phòng hòa nhạc—và thế giới bớt đi sự chia cắt giữa “chúng ta” và “họ”.

Có thể nói rằng: Symphony Masala bổ sung thêm một cây cầu vào âm thanh của hành tinh—không phải cầu nối giữa các thể loại, mà là giữa ký ức của các dân tộc. Nếu ngày xưa Mozart viết rằng âm nhạc phải “làm vui một số người và lay động nhiều người”, thì đây chính là trường hợp đó: với người này, đó chỉ là một dàn nhạc tuyệt đẹp; với người khác, đó là cảm giác thân thuộc bất ngờ giữa một khán phòng châu Âu. Và cả hai trải nghiệm đó đều là sự thật của cùng một bản nhạc.