AB-Afrika Birliği Yedinci Zirvesi Luanda'da: Çok Taraflılığın Güçlendirilmesi ve Stratejik Ortaklık

Avrupa Birliği (AB) ile Afrika Birliği (AB) arasındaki Yedinci Zirve, 24-25 Kasım 2025 tarihlerinde Angola'nın başkenti Luanda'da gerçekleştirilmektedir. Bu önemli buluşma, iki kıta arasındaki resmi ortaklığın 2000 yılında Kahire'de imzalanan anlaşmayla başlayan 25. yıl dönümüne denk gelmektedir. Küresel istikrarsızlık ve uluslararası arenada artan rekabet ortamında, bu zirve kıtalar arası iş birliğini derinleştirmek adına hayati bir platform sunmaktadır. Zirvenin ana teması, AB ve Afrika'nın siyasi, ekonomik ve sosyal zorluklara ortaklaşa çözüm bulma arzusunu yansıtan, etkili bir çok taraflı yaklaşımla barış ve refahın teşvik edilmesidir.

Bu yüksek düzeyli toplantıya, Afrika Birliği Dönem Başkanı sıfatıyla Angola Cumhurbaşkanı João Lourenço ile Avrupa Konseyi Başkanı António Costa eş başkanlık etmektedir. Etkinlikte ayrıca AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AU Komisyonu Başkanı Mahmoud Ali Youssef de hazır bulunmaktadır. Siyasi görüşmelerin yanı sıra, sivil toplum, gençlik ve iş dünyası temsilcileri için paralel forumlar düzenlenmesi, yatırım ve kalkınmaya yönelik somut inisiyatiflerin siyasi tartışmalarla birleştirilmesini sağlamaktadır.

Görüşmelerin merkezinde güvenlik, barışı koruma, ekonomik entegrasyon, ticaret iş birliği ve aynı zamanda yeşil ile dijital dönüşüm konuları yer almaktadır. Bu hedeflere ulaşmada kilit araçlardan biri, altyapı, enerji ve dijital alanlara yatırım çekmeyi amaçlayan AB'nin Global Gateway stratejisidir. Uzman değerlendirmelerine ve Avrupa Komisyonu açıklamalarına göre, bu strateji kapsamında halihazırda yaklaşık 306 milyar avro mobilize edilmiş durumdadır ve 2027 yılına kadar bu rakamın 400 milyar avroyu aşması planlanmaktadır. Bu öngörü, ortak planların ne denli iddialı olduğunu açıkça göstermektedir.

Güvenlik alanında, AB, Afrika Birliği'ne Avrupa Barış Fonu aracılığıyla destek sağlamaktadır. 2022'den 2025'e kadar olan dönem için, Birlik'in kapasitelerini güçlendirmek amacıyla, barışı koruma operasyonları da dahil olmak üzere yaklaşık 600 milyon avro tahsis edilmiştir. Belirli görevler için ayrılan kesin miktarlar değişebilmekle birlikte, bu desteğin genel etkisi, çatışma bölgelerindeki istikrarın artırılmasına hizmet etmektedir.

Tartışmaların önemli bir diğer boyutu, Afrika'nın uzun vadeli stratejileriyle, özellikle de 2063 Gündemi İkinci On Yıllık Planı'nın uygulanmasıyla olan bağlantısıdır. 2024-2033 dönemini kapsayan bu plan, kıtanın altyapı gelişimi, güvenlik güçlendirmesi ve Afrika ülkelerinin küresel etkisinin artırılması dahil olmak üzere dönüşümünün ana hatlarını çizmektedir. AB'nin bu plana yönelik doğrudan taahhütleri şu an için daha çok tavsiye edici ve teşvik edici nitelikte olsa da, zirvedeki müzakerelerin ortak inisiyatifleri canlandırması beklenmektedir.

Genel olarak, Luanda'daki bu zirve, siyasi diyaloğu ve pratik iş birliğini güçlendirme fırsatları sunmaktadır. Ortak bir deklarasyonun kabul edilmesi, önümüzdeki yıllara dair stratejik yönelimlerin sağlamlaştırılmasına ve yatırım, güvenlik desteği ile altyapı geliştirme alanlarındaki yolların belirlenmesine olanak tanıyacaktır. Öte yandan, açıklanan planların hayata geçirilmesi, üye devletlerin atacağı somut adımlara ve yatırımların başarıyla çekilmesine bağlı olacak; bu da ortaklığın gelecek on yıldaki başarısının anahtarı konumundadır.