Odłączenie Cygnus XL Umożliwia Przybycie Załogowej Sojuz MS-28 na ISS

W dniu 26 listopada 2025 roku, statek zaopatrzeniowy Northrop Grumman Cygnus XL, realizujący misję NG-23, został tymczasowo odłączony od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Manewr ten, ściśle skoordynowany przez NASA, Roskosmos oraz Northrop Grumman, miał na celu zapewnienie wolnej przestrzeni dla nadchodzącej załogowej kapsuły Sojuz MS-28, której start zaplanowano na 27 listopada 2025 roku. Statek Cygnus XL pozostaje obecnie zaczepiony na ramieniu robotycznym Canadarm2, a jego ponowne zadokowanie lub odłączenie przewidziano na 1 grudnia, w zależności od ustaleń operacyjnych. Ta precyzyjna sekwencja operacji ilustruje złożoność logistyki orbitalnej, wymagającą chirurgicznej dokładności w zarządzaniu każdym pojazdem.

Canadarm2, kanadyjskie ramię robotyczne o długości 17 metrów, stanowi kluczowy element infrastruktury ISS, odpowiedzialny za chwytanie pojazdów i wspieranie prac konserwacyjnych. Misja NG-23 jest debiutem nowej konfiguracji Cygnus XL w ramach programu Commercial Resupply Services (CRS) NASA. Wersja XL, której moduł ładunkowy (PCM-23) wyprodukowała Thales Alenia Space, oferuje o 33% większą pojemność ładunkową w porównaniu do poprzednich wariantów. Przekłada się to na możliwość dostarczenia ponad 5000 kilogramów zaopatrzenia, w tym zapasów żywności, części zamiennych i materiałów naukowych. Statek ten, nazwany S.S. William "Willie" C. McCool na cześć astronauty, który zginął w katastrofie promu Columbia w 2003 roku, wystartował 14 września 2025 roku z kompleksu startowego SLC-40 na Florydzie za pomocą rakiety Falcon 9 Block 5. Zwiększona ładowność jest kluczowa dla obniżenia kosztów logistycznych na kilogram dla NASA i wspierania projektów eksploracyjnych.

Tymczasowe odłączenie Cygnus XL jest bezpośrednio podyktowane harmonogramem przybycia Sojuz MS-28, który ma dostarczyć załogę Ekspedycji 74 na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Załoga ta, w skład której wchodzą kosmonauci Roskosmosu Siergiej Kud-Swierczkow i Siergiej Mikajew oraz astronautka NASA Christopher Williams, ma wystartować z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie 27 listopada 2025 roku. Dokowanie statków załogowych, takich jak Sojuz, do ISS odbywa się zazwyczaj automatycznie, choć systemy te, w tym TORU, umożliwiają przejęcie kontroli manualnej w sytuacjach awaryjnych. Zapewnienie wolnego portu dokującego jest niezbędne, aby uniknąć potencjalnych kolizji, które mogą spowodować poważne uszkodzenia 12-tonowej kapsuły.

Canadarm2, będący częścią Mobilnego Systemu Obsługi (MSS) i wkładem Kanady w ISS, jest kontrolowany zarówno przez astronautów na pokładzie, jak i zespoły naziemne w Kanadyjskiej Agencji Kosmicznej (CSA) oraz NASA. Ten manipulator, wspierający montaż i eksploatację stacji od 2001 roku, posiada Latching End Effector (LEE), który umożliwia mu mocne chwytanie pojazdów niezdolnych do samodzielnego dokowania. W kontekście operacji z Cygnus XL, ramię to musiało zostać specjalnie certyfikowane do obsługi cięższej i dłuższej konfiguracji XL, co stanowiło wyzwanie dla inżynierów Northrop Grumman i NASA. Zdolność ramienia do wykonywania precyzyjnych chwytów jest fundamentem elastyczności logistycznej ISS, kluczowej dla utrzymania ciągłości misji i badań naukowych na orbicie.