Commissie start inbreukprocedure tegen Hongarije wegens schending Mediavrijheidswet

Op 11 december 2025 heeft de Europese Commissie een formele kennisgevingsprocedure tegen Hongarije ingeleid wegens vermeende inbreuken op de Europese wetgeving inzake persvrijheid. Deze juridische stap richt zich specifiek op de naleving van de recentelijk van kracht geworden Europese Mediavrijheidswet (EMFA), waar de Hongaarse regering als enige EU-lidstaat tegen stemde tijdens de goedkeuring.

De Commissie stelt dat de Hongaarse mediaregulering en staatsactiviteiten op meerdere fronten in strijd zijn met het EU-recht. De kern van het onderzoek spitst zich toe op de onafhankelijkheid van journalisten, de bescherming van bronnen, de transparantie in het beheer van publieke media en de politiek gestuurde toewijzing van staatsadvertenties. De EMFA, waarvan de belangrijkste bepalingen op 8 augustus 2025 toepasselijk werden, waarborgt onder meer transparante selectieprocessen voor leiders van publieke media en verbiedt politieke inmenging in redactionele beslissingen.

De formele kennisgeving, met referentie INFR(2025)2194, wijst op een gebrek aan effectieve rechtsmiddelen tegen inbreuken op de EMFA. De Commissie oordeelt dat de huidige Hongaarse wetgeving onvoldoende bescherming biedt voor journalistieke bronnen en vertrouwelijke communicatie, en geen effectieve rechterlijke bescherming garandeert bij schendingen. Bovendien wordt kritiek geuit op de financiering en werking van de publieke omroep en de goedkeuring van fusies op de mediamarkt. Deze tekortkomingen worden door de Commissie gezien als een beperking van de economische activiteiten en de redactionele vrijheid van de media in Hongarije.

Deze actie volgt op het Rule of Law-rapport van juli 2025 van de Commissie, waarin reeds de concentratie van media die het pluralisme bedreigt, werd aangekaart. De situatie werd verder verscherpt door de verkoop van het gehele Hongaarse portfolio van Ringier, inclusief de krant Blikk, op 31 oktober 2025 aan Indamedia Network, een entiteit die gelinkt wordt aan de regering van Orbán. Indamedia bezit reeds de nieuwssite Index.hu en het televisiekanaal TV2, waardoor deze transactie de concentratie onder politieke invloed verder verhoogde. Media-onderzoekers, zoals Ágnes Urbán van Mérték Media Monitor, benadrukten dat deze overname significant is gezien het grote bereik van Blikk, met naar schatting drie miljoen maandelijkse online gebruikers.

De Hongaarse regering heeft nu twee maanden de tijd om schriftelijk te reageren op de formele kennisgeving van de Commissie. Indien het antwoord als onbevredigend wordt beschouwd, kan de Commissie overgaan tot een gemotiveerd advies, wat uiteindelijk kan resulteren in een verwijzing naar het Hof van Justitie van de Europese Unie. Een gerelateerde ontwikkeling betreft het Sovereignty Protection Office, geleid door Tamás Lánczi, dat momenteel onderzoek doet naar de financiering van kritische mediakanalen zoals Átlátszó. Dit Onderzoekskantoor, opgericht onder de Sovereignty Protection Act van eind 2023, wordt door critici gezien als een instrument om maatschappelijke organisaties en onafhankelijke pers te intimideren.

De Hongaarse regering daagde de EMFA zelf al in juli 2025 voor het Hof van Justitie van de EU, met het argument dat de wetgeving het nationale mandaat overstijgt, met name op het gebied van media-eigendom. De situatie onderstreept de voortdurende spanning tussen de EU-inspanningen om mediavrijheid te harmoniseren en de nationale controlemechanismen die in Hongarije zijn geïmplementeerd, waarbij de controle over de publieke omroep sinds de terugkeer van Viktor Orbán in 2010 al significant is toegenomen.