ESA lanceert HydroGNSS-Scout missie voor monitoring waterkringloop

De Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA) heeft op 28 november 2025 een belangrijke stap gezet met de succesvolle lancering van HydroGNSS, de eerste missie binnen de Scout-serie. Deze missie, gericht op het monitoren van de mondiale waterbeschikbaarheid en de effecten van klimaatverandering, werd gelanceerd vanaf de Vandenberg Space Force Base in Californië met een SpaceX Falcon 9 raket als onderdeel van de Transporter-15 meerijvlucht. De lancering vond plaats om 19:44 CET, en minder dan negentig minuten later bevestigde de missie de succesvolle scheiding van de satellieten van de tweede trap van de raket. Surrey Satellite Technology Ltd (SSTL) in het Verenigd Koninkrijk verifieerde later die avond de signaalontvangst, waarmee de operationele status van de twee tweeling-satellieten in een baan om de aarde werd bevestigd.

HydroGNSS belichaamt het 'New Space'-concept door snelle, kosteneffectieve missies te ontwerpen die de grotere Earth Explorer-programma's van de ESA aanvullen. Het Verenigd Koninkrijk leidt deze onderneming, met SSTL als hoofdaannemer, verantwoordelijk voor de bouw en bediening van de satellieten, ondersteund door een financiering van £26 miljoen van de UK Space Agency. De twee identieke satellieten bevinden zich in een zon-synchrone baan op ongeveer 550 kilometer hoogte, 180 graden van elkaar verwijderd, met een oploophoek van 98,7 graden om consistente aardobservatie te garanderen.

De kern van de HydroGNSS-technologie is de Global Navigation Satellite System (GNSS) reflectometrie, een passieve methode die gebruikmaakt van L-band microgolfsignalen gereflecteerd door systemen zoals GPS en Galileo. Elk ruimtevaartuig is uitgerust met een delay Doppler mapping ontvanger, die zowel een zenit-antenne voor directe signalen als een nadir-antenne voor de gereflecteerde signalen gebruikt om watercyclusgerelateerde parameters te meten. Deze techniek maakt het mogelijk om gegevens te verzamelen, zelfs door dichte bewolking en bosbedekking heen, wat een voordeel biedt ten opzichte van traditionele sensoren. Eerdere missies zoals NASA's CYGNSS en ESA/UKSA's TechDemoSat-1 hebben de potentie van deze reflectometrie reeds aangetoond.

De primaire wetenschappelijke doelstellingen van HydroGNSS omvatten het meten van vier cruciale hydrologische parameters boven land: de vochtigheidsgraad van de bodem, de vries-dooi-toestand, de uitgestrektheid van overstromingen/wetlands en de bovengrondse biomassa. Deze data zijn essentieel voor toepassingen zoals nauwkeurige weersvoorspelling, landbouwplanning en het in kaart brengen van de mondiale koolstofcyclus. Secundaire metingen zullen zich richten op de windsnelheid boven de oceaan en de omvang van zee-ijs. Simonetta Cheli, Directeur Aardobservatieprogramma's van de ESA, benadrukte dat deze lancering een mijlpaal is voor de snelle en kostenefficiënte Scout-missies. De operationele levensduur van de satellieten is ontworpen voor 4,5 jaar, wat de weg effent voor een toekomstige constellatie met hoge ruimte-tijdresolutie observaties.