Europejska Agencja Kosmiczna rozpoczęła misję HydroGNSS do sondowania cyklu wodnego Ziemi

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) odnotowała kluczowy moment 28 listopada 2025 roku wraz z udanym startem swojej inauguracyjnej misji typu Scout, HydroGNSS. Inicjatywa ta stanowi znaczący postęp w monitorowaniu globalnej dostępności zasobów wodnych oraz ocenie skutków zmian klimatycznych dla ziemskiego cyklu hydrologicznego. Dwa bliźniacze satelity HydroGNSS zostały wyniesione na orbitę za pomocą rakiety nośnej SpaceX Falcon 9, w ramach lotu współdzielonego Transporter-15, startującego z Bazy Sił Kosmicznych Vandenberg w Kalifornii. Start nastąpił o godzinie 19:44 czasu CET, a już po niecałych 90 minutach satelity pomyślnie oddzieliły się od drugiego stopnia rakiety. Potwierdzenie bezpiecznego działania jednostek na orbicie nadeszło wieczorem tego samego dnia od Surrey Satellite Technology Ltd (SSTL) w Wielkiej Brytanii, która odebrała sygnał.

Misja HydroGNSS uosabia koncepcję „Nowej Przestrzeni” (New Space), będąc szybkim i nisko kosztowym przedsięwzięciem, które ma za zadanie uzupełniać większe programy badawcze ESA typu Earth Explorer. Projekt jest prowadzony przez Wielką Brytanię, a firma SSTL pełni funkcję głównego wykonawcy, odpowiedzialnego za budowę i eksploatację satelitów, co jest wspierane kwotą 26 milionów funtów ze strony UK Space Agency. Oba satelity krążą po orbicie synchronicznej ze słońcem na wysokości około 550 kilometrów, rozmieszczone względem siebie pod kątem 180 stopni, co ma zapewnić niemal ciągły obraz zmian wilgotności gleby w cyklu trwającym około dwa tygodnie.

Satelity wykorzystują innowacyjną technikę znaną jako radiometria GNSS (GNSS reflectometry) do pomiaru parametrów związanych z wodą poprzez przechwytywanie odbitych sygnałów mikrofalowych w paśmie L, pochodzących z systemów nawigacyjnych takich jak GPS i europejski Galileo. Każda jednostka wyposażona jest w odbiornik typu delay Doppler mapping receiver, posiadający antenę zenitalną do śledzenia sygnałów bezpośrednich oraz antenę nadir do rejestrowania sygnałów odbitych od powierzchni Ziemi. Technologia ta pozwala na zbieranie danych pomimo zachmurzenia, deszczu czy pokrywy roślinnej, co stanowi przewagę nad tradycyjnymi czujnikami i obniża koszty operacyjne.

HydroGNSS ma za zadanie mierzyć cztery kluczowe parametry hydrologiczne nad lądami, które są ściśle powiązane z Istotnymi Zmiennymi Klimatycznymi (ECV) zdefiniowanymi przez Global Climate Observing System (GCOS): wilgotność gleby, stan zamarzania/rozmarzania, zasięg zalewów/mokradeł oraz biomasę nadziemną. Dane te są fundamentalne dla prognozowania powodzi, planowania rolniczego oraz pogłębiania wiedzy o globalnym cyklu węglowym, co podkreślała Dyrektor Programów Obserwacji Ziemi ESA, Simonetta Cheli. Ponadto, misja dostarczy wtórne produkty, obejmujące pomiary prędkości wiatru nad oceanami oraz zasięgu lodu morskiego, co rozszerza jej zastosowanie na monitorowanie środowiska morskiego.

Misja ta kontynuuje dziedzictwo wcześniejszych projektów wykorzystujących radiometrię GNSS, takich jak amerykański CYGNSS czy demonstrator TechDemoSat-1, w którego rozwoju uczestniczyła również SSTL. W ramach lotu Transporter-15 wyniesiono również inne europejskie satelity, w tym Eaglet-II dla włoskiej inicjatywy IRIDE oraz dwa satelity radarowe ICEYE dla Grecji. Oczekuje się, że dane z HydroGNSS znacząco wzmocnią zdolności prognozowania powodzi i ostrzegania, co jest kluczowe w obliczu coraz częstszych incydentów środowiskowych.