Integratie Voedingseducatie Verplicht in Indonesisch Schoolmaaltijdenprogramma

De Indonesische overheid heeft een nieuw mandaat vastgesteld dat expliciet voedingseeducatie integreert in het programma Gratis Voedzame Maaltijden (MBG), een strategisch initiatief dat op 6 januari 2025 onder de regering van president Prabowo Subianto van start ging. Deze beslissing wordt ondersteund door de lancering van een nieuwe technische gidsmodule, ontwikkeld door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur, Onderzoek en Technologie (Kemendikbud Ristek), om docenten te begeleiden.

Het hoofddoel van deze integratie is ervoor te zorgen dat de voordelen van het programma verder reiken dan alleen het stillen van de honger. Het beoogt een diepgaand begrip van evenwichtige voeding op te bouwen ter ondersteuning van de langetermijnvisie voor de ontwikkeling van Indonesische Menselijke Hulpbronnen (SDM) richting de Gouden Generatie 2045. Het MBG-programma richt zich op 82,9 miljoen begunstigden met een initiële budgettoewijzing van Rp171 biljoen voor de periode 2025–2029, met een focus op het verbeteren van de voeding van kinderen en zwangere vrouwen om de armoede met 2,6 procent te verminderen.

De nieuwe technische module benadrukt de cruciale rol van leerkrachten bij het transformeren van de maaltijdtijd in een effectieve leersessie. Een specifieke verplichting is het uitvoeren van een simulatie van vijf minuten voor het overbrengen van voedingseducatie voorafgaand aan de maaltijd. Bovendien moet voedingsmateriaal systematisch worden ingebed in kernvakken, zoals de Indonesische taal, wat door leerkrachten kan worden gedaan door eenvoudige verhalen met voedingsaspecten voor te lezen. De Nationale Voedingsinstantie (BGN) moedigt ook actief aan dat deze voedingseducatie een integraal onderdeel wordt van het Onderwijscurriculum op Schoolniveau (KTSP) in zijn geheel.

De betrokkenheid van leerkrachten als karakteropvoeders en rolmodellen is essentieel, aangezien onderzoek aantoont dat leerkrachten die actief educatie en motivatie bieden, de kennis van leerlingen over gezond voedsel significant kunnen vergroten. Deze stap is een reactie op de historische voedingsuitdagingen in Indonesië, waar gegevens uit 2023 aantoonden dat ongeveer 8 op de 100 Indonesiërs onvoldoende voedselinname ervoeren, waarbij 22 provincies het nationale gemiddelde overschreden. De integratie van voedingseducatie beoogt deze cyclus te doorbreken door leerlingen praktische vaardigheden bij te brengen, zoals koken en tuinieren, die in het dagelijks leven kunnen worden toegepast.

Volgens Prof. Dr. drg. Sandra Fikawati, Hoogleraar aan de UI, heeft het falen van voeding in het verleden geleid tot een verminderde concurrentiekracht van Indonesische SDM, en MBG vertegenwoordigt een grote kans om dit concurrentievermogen vanaf jonge leeftijd te bevorderen. Simulatieonderzoek door PKGK FKM UI toonde een stijging van de dagelijkse Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (AKG) van 69,9 procent naar 93,4 procent na interventies inclusief educatie. Ikeu Tanziha, lid van de Deskundigenraad Voeding van de BGN, bevestigt dat voedingsinzicht het cognitieve vermogen en de productiviteit van leerlingen verbetert en helpt bij de preventie van aandoeningen zoals obesitas en diabetes.

Onderminister van Basis- en Middelbaar Onderwijs, Fajar Riza Ul Haq, stelde dat MBG een instrument is om een gezonde levensstijl vanaf jonge leeftijd aan te leren, met een bereik van ongeveer 53 miljoen leerlingen van kleuterschool tot middelbare school. Hiermee wordt bevestigd dat het succes van MBG afhangt van de synergie tussen de levering van voedzame maaltijden en gestructureerd formeel onderwijs, wat een stevige basis legt voor de kwaliteit van de toekomstige generatie van het land.