Servische President stelt kortere lesuren voor ter bevordering van concentratie

De Servische president Aleksandar Vučić heeft eind 2025 een voorstel gelanceerd om de conventionele lesduur van 45 minuten op scholen te verkorten. Dit initiatief kadert binnen een bredere verkenning van progressieve onderwijsmethoden die de traditionele structuren uitdagen om beter aan te sluiten bij de hedendaagse behoeften van leerlingen. Het primaire doel van deze voorgestelde aanpassing is het verhogen van de concentratie en aandacht van studenten, aangezien deskundigen signaleren dat de focus van weinigen de volledige 45 minuten aanhoudt.

President Vučić, die sinds mei 2017 het presidentschap bekleedt, zet hiermee een debat in gang over de modernisering van het onderwijs in het land. Psychologe Jelena Manojlović ondersteunt dit standpunt en legt een verband tussen de kortere aandachtsspanne en de snelle levensstijl, evenals de consumptie van kort videoformaatmateriaal op sociale mediaplatforms. Zij beargumenteert dat kortere sessies een beknopter curriculum vereisen, wat de voorkeur zou moeten geven aan diepgaande, duurzame kennisassimilatie boven het louter memoriseren voor toetsen. Dit sluit aan bij bevindingen dat jongeren door constante stimulatie een kortere aandachtsspanne kunnen hebben; onderzoek toont aan dat jongeren gemiddeld 2 uur en 40 minuten per dag op socialemedia-apps doorbrengen.

Socioloog Bojan Panaotović onderschrijft de overweging van deze onderwijsaanpassing, maar benadrukt dat de kwaliteit de kwantiteit moet overtreffen, en waarschuwt dat sessies van 30 minuten een hoge intensiteit vereisen om effectief te zijn. In contrast met het Servische voorstel hanteren landen als Duitsland en Oostenrijk lesuren die minimaal 50 minuten duren, terwijl interactieve bloklessen van 90 minuten in sommige contexten positieve resultaten laten zien. Psychologe Jovana Stojković wijst op de constante prikkeling bij kinderen onder de 15 jaar door platforms zoals TikTok, wat resulteert in een versnipperde aandacht die soms slechts acht seconden bedraagt. Zij merkt op dat de eerste 20 minuten van een les de meest productieve leermomenten zijn.

Er is echter ook tegengeluid: sommige deskundigen vrezen dat het inkorten van de lesuren de reeds onder druk staande kennisoverdracht verder uitholt, aangezien de huidige 45 minuten ook essentiële tijd voor herhaling en planning bevatten. Dit is relevant, aangezien onderzoek in Nederland suggereert dat een vermindering van de totale instructietijd kan leiden tot een daling in leerprestaties, met name in havo/vwo-onderwijs. Tijdens de coronapandemie werden de lessen in Servië al eens teruggebracht tot 30 of 35 minuten, wat een eerdere, zij het noodgedwongen, empirische test vormde. Het debat vindt plaats tegen een achtergrond van maatschappelijke spanningen, waaronder recente protesten tegen de regering van president Vučić.