Focus op Pre-Digitale Vaardigheden Cruciaal voor Kinderveiligheid in 2025

Een groeiende consensus onder psychologen en onderwijsdeskundigen stelt dat de ontwikkeling van fundamentele, pre-digitale vaardigheden essentieel is voor de digitale veiligheid van kinderen tegen 2025. Vera Itabiliana Hadiwidjojo, S.Psi., M.Psi., kinder- en adolescentenpsycholoog verbonden aan het Instituut voor Toegepaste Psychologie van de Universiteit van Indonesië (LPT UI), benadrukt dat de eerste vijf levensjaren de cruciale periode vormen voor het aanleren van deze basiscompetenties. Deze fundamentele vaardigheden omvatten onder meer zelfregulatie en effectief emotiebeheer, welke bepalend zijn voor een gezonde interactie met de complexere digitale omgeving van 2025.

Het belang van deze vroege ontwikkeling wordt direct gekoppeld aan het gedrag van ouders; hun gebruik van gadgets in deze fase dient als het primaire imitatiemodel voor jonge kinderen. Dit impliceert een directe correlatie tussen de kwaliteit van ouderlijke rolmodellen en de toekomstige digitale weerbaarheid van het kind. De nadruk ligt daarom op het ontwikkelen van levensvaardigheden die verder reiken dan het scherm, waarbij een robuuste sociaal-emotionele basis, gevormd door directe interactie en tastbare voorbeelden, fungeert als de eerste verdedigingslinie tegen de potentiële negatieve gevolgen van vroege digitale blootstelling.

Onderzoek suggereert dat het ontbreken van deze basisvaardigheden, zoals impulsbeheersing, bij adolescenten kan leiden tot een grotere neiging om online risico's te nemen. Het is daarom van vitaal belang deze socio-emotionele competenties te versterken om negatieve uitkomsten in het steeds digitalere landschap van 2025 te mitigeren. Deze visie wordt ondersteund door de verschuiving in digitale geletterdheidsonderwijs, waarbij de focus zich verplaatst van louter techniek naar kritisch denken.

De Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) presenteerde op 6 maart 2024 conceptkerndoelen voor digitale geletterdheid aan de minister, die naar verwachting in 2025 definitief worden vastgelegd. Deze omvatten onder meer het begrijpen van veilige wachtwoorden en de werking van algoritmes. Zowel de PO-Raad als de VO-raad zien digitale geletterdheid als een noodzakelijke aanvulling op taal en rekenen in het curriculum om jongeren weerbaar te maken tegen online risico's zoals misinformatie en cyberpesten.

De ontwikkeling van deze 'innerlijke' vaardigheden, zoals benadrukt door Dr. Hadiwidjojo, moet samengaan met de 'externe' digitale vaardigheden die op scholen worden onderwezen. Hoewel het kabinet nieuwe maatregelen presenteert ter bescherming van online kinderrechten, en wetgeving zoals de Digital Service Act (DSA) en de AVG bedrijven reguleren, blijft de complexiteit van het door algoritmes aangestuurde digitale landschap een uitdaging. De Richtlijn Gezond Schermgebruik 2025 bevestigt de bevindingen door het belang van het goede voorbeeld geven door ouders te onderstrepen. De combinatie van ouderlijke modellering, interne emotionele controle en structurele educatieve inspanningen is de sleutel tot het waarborgen van het digitale welzijn van kinderen.