Fundamenty przedcyfrowe kluczem do bezpieczeństwa dzieci w sieci do 2025 roku

W obliczu postępującej cyfryzacji, która do roku 2025 stanie się jeszcze bardziej wszechobecna, edukacja skoncentrowana na umiejętnościach sprzed ery cyfrowej zyskuje na znaczeniu w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa najmłodszym. Kluczowe znaczenie w tym procesie podkreśla Vera Itabiliana Hadiwidjojo, S.Psi., M.Psi., psycholog dziecięcy i młodzieżowy z Instytutu Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Indonezyjskiego (LPT UI). Specjalistka ta wskazuje na fundamentalną rolę pierwszych pięciu lat życia dziecka w kształtowaniu odporności na wyzwania cyfrowego świata.

W tym krytycznym okresie należy koncentrować się na rozwijaniu kompetencji bazowych, takich jak efektywne zarządzanie emocjami oraz samoregulacja. Te wczesne zdolności stanowią ostateczny wyznacznik, czy dziecko będzie potrafiło zdrowo funkcjonować w coraz bardziej złożonej przestrzeni cyfrowej. Psycholog Vera Itabiliana akcentuje, że postawa rodziców wobec używania gadżetów w tym początkowym stadium rozwoju dziecka jest bezpośrednim wzorcem do naśladowania w codziennych interakcjach. Priorytetem jest rozwijanie uniwersalnych umiejętności życiowych, które wykraczają poza sferę cyfrową, w tym zdolności do regulowania stanów emocjonalnych.

Badania wskazują, że intensywna obecność internetu wpływa negatywnie na relacje rodzinne, ponieważ smartfony często odciągają dorosłych od bliskiego kontaktu z dzieckiem. W okresie intensywnego rozwoju mózgu dziecka, który jest szczególnie podatny na czynniki zewnętrzne i napięcia emocjonalne, konieczne są interakcje angażujące wszystkie zmysły. Solidne podstawy emocjonalne i behawioralne, budowane poprzez interakcje twarzą w twarz i autentyczne przykłady płynące od opiekunów, stanowią pierwszą linię obrony dziecka przed potencjalnymi zagrożeniami cyfrowymi.

W miarę integracji technologii z życiem do roku 2025, nacisk na te podstawowe kompetencje społeczno-emocjonalne staje się kluczowy dla zapobiegania negatywnym skutkom wczesnej ekspozycji na środowisko cyfrowe. Nadmierne korzystanie z urządzeń elektronicznych może prowadzić do trudności w kontrolowaniu emocji, co może skutkować podwyższonym poziomem stresu, lęku i depresji u najmłodszych. Długie godziny spędzone przed ekranem ograniczają interakcje z rówieśnikami, niezbędne do rozwijania umiejętności społecznych, a także mogą negatywnie wpływać na zdolność koncentracji i przetwarzania informacji.

W kontekście bezpieczeństwa online, dzieci muszą rozumieć, że w sieci, podobnie jak w świecie rzeczywistym, istnieją aspekty pozytywne i negatywne, a w przypadku niepokojących treści powinny natychmiast informować osobę dorosłą. Wczesna edukacja, obejmująca cyberprzemoc, nieodpowiednie treści czy niebezpieczne kontakty online, jest kluczowa dla budowania świadomego cyfrowego obywatelstwa. Badania Johnsona z 2010 roku podkreślały, że dzieci korzystające z technologii w kontrolowanym środowisku sprzyjającym nauce osiągają lepsze wyniki szkolne i wykazują większe zdolności do analizowania skutków swoich działań.

Aby zminimalizować ryzyko, kluczowe jest ustalenie zasad korzystania z Internetu, w tym limitów czasowych, oraz promowanie aktywności offline, które są niezastąpione dla pełnego rozwoju dziecka. Właściwe zarządzanie czasem ekranowym i koncentracja na budowaniu solidnych kompetencji emocjonalnych w pierwszych latach życia stanowią strategiczne podejście do zapewnienia bezpieczeństwa cyfrowego w perspektywie roku 2025 i później.