EU Chính Thức Hóa Thỏa Thuận Loại Bỏ Khí Đốt Nga Theo Lộ Trình Đến Năm 2027

Vào thứ Tư, ngày 3 tháng 12 năm 2025, tại Brussels, Liên minh Châu Âu (EU), đại diện là Nghị viện Châu Âu và các quốc gia thành viên, đã đạt được một thỏa thuận chính trị sơ bộ mang tính bước ngoặt. Thỏa thuận này đặt nền móng cho việc chấm dứt hoàn toàn việc nhập khẩu khí đốt tự nhiên của Nga. Đây được xem là trọng tâm của lộ trình REPowerEU, một kế hoạch chiến lược nhằm cắt đứt triệt để mọi mối liên hệ năng lượng với Moscow.

Quyết định này thiết lập một lệnh cấm theo từng giai đoạn, có hiệu lực ràng buộc pháp lý, áp dụng cho cả khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) và khí đốt vận chuyển bằng đường ống từ Nga. Bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu, tuyên bố rằng đây là sự khởi đầu của “một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập hoàn toàn về năng lượng của Châu Âu khỏi Nga”. Đây là một tuyên bố mạnh mẽ về chủ quyền năng lượng của khối.

Thỏa thuận đạt được phản ánh sự giảm đáng kể trong sự phụ thuộc năng lượng. Tỷ trọng khí đốt Nga trong tổng lượng nhập khẩu của EU đã giảm mạnh, từ mức 45% vào năm 2021 xuống chỉ còn khoảng 12-13% tính đến tháng 10 năm 2025. Ông Dan Jørgensen, Ủy viên Năng lượng của EU, nhấn mạnh rằng Châu Âu đã ưu tiên an ninh và tính tự chủ năng lượng, từ bỏ nguồn cung vốn dễ bị biến động. Quy định mới đưa ra các khung thời gian rõ ràng để chấm dứt các hợp đồng hiện có, đây là một sự thỏa hiệp cần thiết sau khi các quốc gia như Hungary và Slovakia từng bày tỏ sự phản đối đối với các biện pháp cứng rắn hơn.

Đối với các hợp đồng ngắn hạn được ký kết trước ngày 17 tháng 6 năm 2025, lệnh cấm nhập khẩu LNG sẽ có hiệu lực từ ngày 25 tháng 4 năm 2026, và đối với khí đốt đường ống là ngày 17 tháng 6 năm 2026. Các mốc thời gian cho các thỏa thuận dài hạn cũng được quy định chặt chẽ. Lệnh cấm nhập khẩu LNG dài hạn sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2027, phù hợp với các điều khoản của gói trừng phạt thứ 19. Đối với khí đốt đường ống, quá trình loại bỏ dần phải hoàn tất trước ngày 30 tháng 9 năm 2027, với điều kiện các mục tiêu lấp đầy kho dự trữ được đáp ứng, nhưng chậm nhất là ngày 1 tháng 11 năm 2027.

Ông Lars Aagaard, Bộ trưởng Khí hậu, Năng lượng và Tiện ích Đan Mạch, đại diện cho Chủ tịch Hội đồng EU, khẳng định lệnh cấm vĩnh viễn này là một bước tiến quan trọng đúng hướng nhằm củng cố an ninh năng lượng. Để đảm bảo việc tuân thủ chế độ mới, một hệ thống cấp phép nhập khẩu sơ bộ sẽ được áp dụng: đối với khí đốt Nga, thông tin cần được cung cấp ít nhất một tháng trước khi nhập khẩu. Tuy nhiên, thủ tục phê duyệt trước này sẽ không áp dụng cho các nhà sản xuất lớn đã xuất khẩu hơn 5 tỷ mét khối khí đốt sang EU trong năm 2024, hoặc các quốc gia không có cơ sở hạ tầng liên quan.

Kế hoạch REPowerEU, được khởi xướng như một phản ứng trực tiếp trước cuộc xâm lược Ukraine năm 2022, ban đầu đặt mục tiêu loại bỏ hoàn toàn nhiên liệu hóa thạch của Nga vào năm 2030. Việc hoàn thành các mục tiêu của REPowerEU đòi hỏi khoản đầu tư bổ sung 210 tỷ Euro cho đến năm 2027. Khoản đầu tư này được xem là đóng góp thiết yếu cho sự độc lập và an toàn, đồng thời dự kiến sẽ tiết kiệm gần 100 tỷ Euro chi phí nhập khẩu hàng năm. Hành động lập pháp này mang lại sự chắc chắn về mặt quy định, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đa dạng hóa nguồn cung và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo.