Ẩm Thực Truyền Thống Ý Được UNESCO Công Nhận Là Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể

Vào ngày 10 tháng 12 năm 2025, Ủy ban Liên chính phủ của UNESCO, trong phiên họp được tổ chức tại New Delhi, Ấn Độ, đã đưa ra quyết định lịch sử: chính thức đưa ẩm thực truyền thống của Ý vào Danh mục Di sản Văn hóa Phi vật thể Đại diện của Nhân loại. Thủ tướng Ý, bà Giorgia Meloni, đã tuyên bố rằng Ý là quốc gia đầu tiên nhận được sự công nhận toàn diện và sâu rộng đến như vậy đối với nền ẩm thực của mình. Đáng chú ý, hồ sơ đề cử này, do Ý khởi xướng từ năm 2023, lần đầu tiên trong lịch sử UNESCO không chỉ công nhận một công thức hay một kỹ thuật riêng lẻ, mà là toàn bộ “tổ hợp lý thuyết và thực hành của ẩm thực Ý” như một hiện tượng văn hóa phức hợp.

Thủ tướng Meloni nhấn mạnh rằng đối với người dân Ý, ẩm thực không đơn thuần là tập hợp các món ăn, mà nó là bản chất cô đọng của văn hóa, truyền thống, sự lao động cần cù và tài sản quốc gia. Nền ẩm thực phong phú của Ý bao gồm vô số các biến thể của món mì ống (pasta), pizza, các loại phô mai, các sản phẩm thịt chế biến tinh xảo như prosciutto và salami, cùng với các món tráng miệng nổi tiếng như tiramisu và gelato. Ý tưởng đệ trình toàn bộ hệ thống ẩm thực này, thay vì chỉ các yếu tố riêng lẻ như Nghệ thuật làm pizza của người Naples (đã được công nhận năm 2017), là sáng kiến của bà Maddalena Fossati, Tổng biên tập tạp chí La Cucina Italiana, cùng với sự tham gia của các đầu bếp hàng đầu nước Ý.

Sự công nhận từ UNESCO mang lại ý nghĩa thực tiễn to lớn cho nước Ý. Nó cung cấp một công cụ pháp lý mạnh mẽ để bảo vệ các sản phẩm truyền thống khỏi nguy cơ bị làm giả, làm nhái hoặc cạnh tranh không lành mạnh. Theo các cam kết đi kèm, Ý có trách nhiệm phối hợp với các cộng đồng địa phương tiến hành kiểm kê và đảm bảo sự bảo vệ đối với thực hành văn hóa này. Hơn nữa, cứ sau mỗi sáu năm, quốc gia này phải đệ trình báo cáo lên UNESCO về các biện pháp đã thực hiện nhằm bảo tồn và chuyển giao di sản ẩm thực này cho các thế hệ tương lai.

Quyết định này càng khẳng định vai trò trung tâm của ẩm thực Ý trong việc định hình sự đa dạng sinh học và văn hóa của đất nước, nơi giao thoa giữa các phong tục lâu đời và những đặc trưng vùng miền độc đáo. Việc đưa ẩm thực Ý vào danh sách danh giá này đặt nó ngang hàng với những kho báu văn hóa thế giới khác, chẳng hạn như ẩm thực truyền thống Nhật Bản “Washoku” và phong cách âm nhạc Son của Cuba, vốn cũng được công nhận tại phiên họp này. Ý hiện đã là quốc gia dẫn đầu thế giới về tổng số các Di sản Thế giới được UNESCO công nhận, với 61 địa điểm, bao gồm cả “Chế độ ăn Địa Trung Hải” đã được vinh danh vào năm 2010. Các chuyên gia trong ngành tin tưởng rằng danh hiệu mới này sẽ là động lực mạnh mẽ thúc đẩy du lịch và tăng cường xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp và thực phẩm đặc trưng của Ý ra thị trường quốc tế.