İtalyan Mutfağı UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesine Eklendi

10 Aralık 2025 tarihinde, Hindistan'ın Yeni Delhi şehrinde toplanan UNESCO Hükümetlerarası Komitesi, geleneksel İtalyan mutfağını İnsanlığın Temsili Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesi'ne dahil etme kararı aldı. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, bu gelişmeyi duyurarak İtalya'nın mutfak alanında bu denli kapsamlı bir tanınmaya layık görülen ilk ülke olduğunu belirtti. 2023 yılında İtalya tarafından sunulan bu başvuru, UNESCO tarihinde ilk kez tek bir tarif veya uygulama yerine, İtalyan mutfağının bütünsel bir olgu olarak 'teorik ve pratik tüm bileşenlerini' kapsayan bir yaklaşım sergiledi.

Başbakan Meloni, İtalyanlar için mutfağın sadece yemeklerden ibaret olmadığını, aynı zamanda kültürün, geleneklerin, emeğin ve ulusal zenginliğin özünü temsil ettiğini vurguladı. İtalyan gastronomi mirası, makarna çeşitlerinden pizzaya, peynirlere, prosciutto ve salam gibi et ürünlerine ve tiramisu ile jelato gibi tatlılara kadar geniş bir yelpazeyi içeriyor. Bu kapsamlı mutfak sisteminin, daha önce 2017'de tanınan Napoli usulü pizza yapım sanatının aksine, tüm sistemin listeye alınması fikri, La Cucina Italiana dergisinin baş editörü Maddalena Fossati ve önde gelen İtalyan şeflerin ortak önerisiydi.

UNESCO'nun bu onayı, İtalya için somut faydalar sağlayarak, ülkenin ürünlerini taklitçilikten ve haksız rekabetten koruma adına önemli bir araç sunuyor. Bu statüyle birlikte İtalya, bölgesel topluluklarla işbirliği yaparak bu kültürel pratiğin envanterini çıkarmak ve korunmasını sağlamakla yükümlü hale geldi. Ayrıca, ülkenin bu gastronomik mirası gelecek nesillere aktarma ve koruma çabaları hakkında her altı yılda bir UNESCO'ya rapor sunması gerekecek.

Bu karar, İtalyan mutfağının ülkenin biyo-kültürel çeşitliliğini şekillendirmedeki rolünü bir kez daha gözler önüne seriyor; yüzyıllık alışkanlıkları ve bölgesel farklılıkları bir araya getiriyor. İtalyan mutfağının bu prestijli listeye eklenmesi, onu aynı oturumda statü kazanan Japon geleneksel mutfağı 'Washoku' ve Küba müzik türü 'Son' gibi dünya hazineleriyle aynı seviyeye taşıyor. İtalya, halihazırda 61 varlıkla UNESCO Dünya Mirası listesinde en fazla varlığa sahip ülke konumunda bulunuyor; buna 2010'da eklenen 'Akdeniz Diyeti' de dahildir. Sektör uzmanları, yeni statünün turizmi canlandıracağına ve İtalyan ürünlerinin ihracatını teşvik edeceğine inanıyorlar.