Sztuczna Inteligencja Wspomaga Precyzyjne Liczenie Populacji Foki Obrączkowanej Ładogskiej

Organizacje ochrony przyrody wdrażają zaawansowane technologie sztucznej inteligencji (AI) w celu znaczącej poprawy dokładności szacowania liczebności krytycznie zagrożonej foki obrączkowanej z Ładogi (Pusa hispida ladogensis). Inicjatywa ta jest wynikiem strategicznego partnerstwa pomiędzy „Funduszem Przyjaciół Foki Bałtyckiej” a ekspertami z ANO „Eco-Factor”, którzy wspólnie opracowali nowatorską metodologię inwentaryzacji. Technika ta opiera się na analizie danych pozyskanych z fotografii termowizyjnych rejestrowanych przez bezzałogowe statki powietrzne (UAV), co ma na celu wyeliminowanie błędów nieodłącznie związanych z tradycyjnymi metodami wizualnymi prowadzonymi na lodzie.

Wprowadzenie systemów AI do monitorowania dzikiej fauny stanowi część szerszego trendu w Rosji, mającego na celu zwiększenie efektywności operacyjnej i minimalizację ryzyka związanego z tradycyjnymi badaniami terenowymi. Foka obrączkowana z Ładogi, endemiczny podgatunek występujący wyłącznie w wodach Jeziora Ładoga, jest prawnie chroniona i widnieje jako gatunek wrażliwy w Czerwonej Księdze Federacji Rosyjskiej. Dane historyczne wskazują na drastyczny spadek populacji: z około 20 000 osobników w latach 30. XX wieku, liczebność ta spadła do 3 000–5 000 na początku XXI wieku. Szacunki z 2012 roku mówiły o około 6,5 tysiąca osobników, a późniejsze badania z 2020 roku, przeprowadzone w warunkach braku lodu, sugerowały stabilizację na poziomie około 5 680 osobników w północnej części jeziora.

Nowa metoda wykorzystująca AI i termowizję z dronów jest postrzegana jako krok naprzód w porównaniu do metod tradycyjnych, które często nie uwzględniają osobników ukrytych. Technologia termowizyjna, wykrywająca promieniowanie podczerwone, pozwala na identyfikację zwierząt nawet w trudnych warunkach, co jest kluczowe dla gatunków ukrywających się w zaspach śnieżnych lub za przeszkodami terenowymi. W kontekście ochrony przyrody, takie narzędzia rewolucjonizują monitorowanie, umożliwiając szybsze inwentaryzacje. Obecne zagrożenia dla foki z Ładogi, oprócz spadku liczebności, obejmują zaplątanie w sieci rybackie oraz zwiększoną presję turystyczną na jej siedliska.

Zastosowanie praktyczne nowej techniki liczenia zaplanowano na marzec 2026 roku, co daje czas na finalne kalibracje systemu. Metodyka termowizyjna z powietrza, testowana już w 2020 roku podczas nietypowo ciepłej zimy, wykazała, że wyspy i skaliste zatoczki w północnej części Jeziora Ładoga pełnią funkcję schronienia dla fok w okresach bezlodu. Dokładne dane o populacji są kluczowe dla proponowania skutecznych środków zaradczych, co czyni technologię AI nie tylko narzędziem naukowym, ale i elementem bezpośredniej interwencji ratunkowej. Wcześniejsze szacunki z 2013 roku dla populacji wygrzewającej się na słońcu wynosiły 5211 osobników, co sugerowało wzrost populacji około 2,6 raza w ciągu poprzedniej dekady. Nowe podejście AI ma szansę ugruntować te szacunki i zapewnić długoterminową, wiarygodną bazę danych dla ochrony tego cennego podgatunku.