Hubble legt NGC 2775 vast: een sterrenstelsel met een hybride identiteit

De ruimtetelescoop Hubble, een gezamenlijk project van NASA en ESA, heeft verbluffend gedetailleerde beelden onthuld van het sterrenstelsel NGC 2775. De morfologische classificatie van dit hemellichaam, ook bekend als Caldwell 48, blijft een bron van discussie onder astronomen. Dit object bevindt zich in het sterrenbeeld Ram op een geschatte afstand van circa 67 miljoen lichtjaar van de Aarde.

De kern van de fascinatie rond NGC 2775 ligt in zijn dubbele karakter. Het centrale gedeelte vertoont een gladde kern die arm is aan gas, een eigenschap die typisch is voor elliptische sterrenstelsels. Echter, de buitenste regionen worden omgeven door een stofring met verspreide clusters van jonge sterren, wat meer wijst op een spiraalstelsel. De meeste onderzoekers plaatsen NGC 2775 in de categorie van een flocculent spiraalstelsel, aangeduid als SA(r)ab. Deze aanduiding impliceert een spiraalstructuur zonder balk en een duidelijk aanwezige ringarchitectuur. Desondanks opperen sommige astronomen dat NGC 2775 mogelijk tot de zeldzame klasse van lenticulaire sterrenstelsels behoort; een overgangstype dat kenmerken van zowel spiraal- als elliptische systemen verenigt.

De kern van het sterrenstelsel, die zich uitstrekt tot een hoekradius van 0,4 boogminuut, is momenteel inactief en mist nagenoeg al het aanwezige gas. Dit gebrek aan gas beperkt de huidige stervorming aanzienlijk. Een plausibele verklaring hiervoor is een hoog tempo van eerdere supernova-uitbarstingen, die het gas naar de buitenranden van het stelsel hebben verdreven. Sterk bewijs suggereert dat deze ongebruikelijke vorm het resultaat is van eerdere galactische interacties, inclusief samensmeltingen. Deze theorie wordt ondersteund door de ontdekking van een zwakke waterstofstaart die zich bijna 100.000 lichtjaar rondom NGC 2775 uitstrekt. Deze gaspluim is vermoedelijk het restant van een of meerdere opgeslokte dwergsterrenstelsels.

De nabijgelegen onregelmatige sterrenstelsel NGC 2777 vertoont eveneens een getijdenwaterstofstaart die in de richting van NGC 2775 wijst, wat de hypothese van hun gravitationele verbondenheid verder versterkt. NGC 2775 is het dominante object binnen de relatief kleine Groep NGC 2775. Deze groep omvat tevens UGC 4781 en NGC 2777, en maakt deel uit van het grotere Hydra-Antlia-cluster binnen het Virgocluster-supercluster. De historische ontdekking van dit stelsel vond plaats op 19 december 1783, uitgevoerd door William Herschel.

De recente opname door de Hubble-telescoop maakte gebruik van waarnemingen in rood licht afkomstig van waterstof. Dit heeft een nauwkeurigere kartering van de gebieden met actieve stervorming in de buitenste ring mogelijk gemaakt; deze gebieden manifesteren zich op de beelden als zachtroze structuren. Ondanks de stervormingsactiviteit in de buitenste ring, vertoont NGC 2775 momenteel geen tekenen van een 'starburst' of explosieve stervorming. Het stelsel heeft een zichtbare afmeting van ongeveer 4,3 bij 3,3 boogminuten en een schijnbare helderheid van magnitude 10,4. In de astronomische databases is de observatie van één supernova bevestigd: SN 1993Z, een Type Ia-gebeurtenis die werd gedocumenteerd op 23 september 1993.