Đánh giá lại kế hoạch hòa bình của Trump về Ukraine: Tham vấn tại Geneva trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị

Vào thứ Hai, ngày 24 tháng 11 năm 2025, các nỗ lực ngoại giao đang bước vào giai đoạn tích cực tại Geneva, Thụy Sĩ, tập trung vào việc điều chỉnh lại đề xuất hòa bình ban đầu do chính quyền Donald Trump khởi xướng liên quan đến cuộc xung đột tại Ukraine. Trọng tâm của các cuộc tham vấn hiện tại là hoàn thiện cấu trúc ban đầu của tài liệu, vốn đã vấp phải sự phản đối đáng kể từ cả cộng đồng quốc tế và trong nước. Ngoại trưởng Marco Rubio đang dẫn dắt tiến trình đàm phán với các quan chức Ukraine, nhằm mục đích tích hợp những phản hồi thu thập được sau khi bản dự thảo đầu tiên được trình bày.

Bản dự thảo 28 điểm ban đầu, theo các báo cáo, được hình thành từ các cuộc thảo luận giữa Đặc phái viên Steve Witkoff và các đại diện Nga, bao gồm Kirill Dmitriev, người đứng đầu Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga (RDIF). Các điều khoản cốt lõi của phiên bản sơ khai này bao gồm yêu cầu Ukraine phải nhượng lại lãnh thổ ở Donbas và Crimea, đồng thời từ bỏ triển vọng gia nhập NATO. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trước đó đã cảnh báo rằng việc chấp nhận những điều kiện này đồng nghĩa với sự đầu hàng hoặc đối mặt với nguy cơ mất đi sự ủng hộ từ Hoa Kỳ. Về phần mình, các đồng minh châu Âu nhấn mạnh rằng kế hoạch cần được “xem xét kỹ lưỡng hơn”, khẳng định sự không thể chấp nhận được của việc thay đổi biên giới bằng vũ lực.

Ngoại trưởng Rubio, người tuyên thệ nhậm chức vào ngày 21 tháng 1 năm 2025, mô tả tài liệu đang được phát triển là một “nền tảng vững chắc để tiếp tục đàm phán”, dựa trên sự đóng góp của cả hai bên. Ông cũng thông báo về “tiến triển vượt bậc” tính đến ngày 23 tháng 11. Tuyên bố chung Mỹ-Ukraine ngày 23 tháng 11 đã khẳng định rằng bất kỳ giải pháp cuối cùng nào “phải tôn trọng hoàn toàn chủ quyền của Ukraine và đảm bảo một nền hòa bình bền vững và công bằng”. Những nhân vật chủ chốt tham gia vào tiến trình đàm phán bao gồm Tổng thống Donald Trump, Ngoại trưởng Marco Rubio, Đặc phái viên Steve Witkoff, cùng với Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth (nhậm chức từ 25 tháng 1 năm 2025) và Phó Tổng thống J.D. Vance (nhậm chức từ 20 tháng 1 năm 2025).

Các hoạt động ngoại giao tại Geneva, nơi cũng có sự hiện diện của đại diện các quốc gia châu Âu như Đức, Pháp và Vương quốc Anh, là phản ứng trước áp lực đáng kể. Kế hoạch ban đầu, mà một số Thượng nghị sĩ Mỹ gọi là “danh sách mong muốn” của Moscow, đã phải hứng chịu sự chỉ trích cả trong nước lẫn quốc tế. Các đối tác châu Âu đã nỗ lực làm giảm nhẹ những điểm dẫn đến sự nhượng bộ lớn từ phía Kyiv, thúc đẩy các đề xuất thay thế, ví dụ như kế hoạch 24 điểm của EU, vốn không công nhận Crimea và Donetsk là một phần của Liên bang Nga. Kết quả của các cuộc đàm phán tại Geneva cho thấy kế hoạch hòa bình của Trump đã được rút gọn từ 28 điểm ban đầu xuống còn 19 điểm, tuy nhiên, những bất đồng cốt lõi về vấn đề lãnh thổ và tương lai tư cách thành viên NATO của Ukraine vẫn chưa được giải quyết.

Theo các nguồn tin, Tổng thống Trump ban đầu đặt thời hạn chót để thông qua kế hoạch là Lễ Tạ ơn, ngày 27 tháng 11, mặc dù thời hạn này dường như đang trở nên linh hoạt hơn. Phía Nga, thông qua phát ngôn viên Dmitry Peskov vào ngày 24 tháng 11, tuyên bố rằng Moscow chưa chính thức nhận được bất kỳ thông tin cập nhật nào về kết quả các cuộc gặp tại Geneva. Ngoại trưởng Rubio đã rời khỏi Thụy Sĩ để trở về Washington sau khi báo cáo về “tiến triển tốt” trong việc xem xét các điều khoản của kế hoạch. Những vấn đề còn tồn đọng có thể sẽ được đưa ra thảo luận trong cuộc gặp trực tiếp giữa Tổng thống Zelensky và Tổng thống Trump tại Washington.