Herziening van Trumps Vredesplan voor Oekraïne: Consultaties in Genève te midden van Geopolitieke Spanningen

Op maandag 24 november 2025 zijn de diplomatieke inspanningen in Genève, Zwitserland, in volle gang. De focus ligt op het herzien van het vredesvoorstel dat oorspronkelijk door de regering van Donald Trump werd geïnitieerd met betrekking tot het conflict in Oekraïne. De kern van de huidige consultaties is het finetunen van de initiële structuur van het document, die na de presentatie op aanzienlijke internationale en binnenlandse weerstand stuitte. Staatssecretaris Marco Rubio leidt dit onderhandelingsproces met Oekraïense functionarissen. Zijn doel is om de feedback die na de indiening van het eerste ontwerp is ontvangen, effectief te integreren in de nieuwe versie.

Het oorspronkelijke ontwerp, dat bestond uit 28 punten, zou voortgekomen zijn uit besprekingen tussen Speciaal Gezant Steve Witkoff en vertegenwoordigers van Rusland, waaronder Kirill Dmitriev, de leider van het Russische Direct Investeringsfonds (RDIF). Cruciale elementen in deze vroege versie omvatten de eis dat Oekraïne grondgebied in de Donbas en de Krim zou moeten afstaan. Bovendien bevatte het de eis dat Oekraïne afstand moest doen van de mogelijkheid tot NAVO-lidmaatschap. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky had eerder gewaarschuwd dat het accepteren van dergelijke voorwaarden neerkwam op capitulatie, of op het risico van het verliezen van steun vanuit de Verenigde Staten. Europese bondgenoten benadrukten op hun beurt dat het plan nog ‘verder uitgewerkt’ moest worden, waarbij zij de onacceptabiliteit van het met geweld wijzigen van grenzen onderstreepten.

Staatssecretaris Rubio, die op 21 januari 2025 werd beëdigd, beschreef het zich ontwikkelende document als een ‘solide basis voor verdere onderhandelingen’. Hij gaf aan dat dit gebaseerd was op de inbreng van beide partijen en meldde op 23 november een ‘tremendous amount of progress’ (enorme vooruitgang). Een gezamenlijke verklaring van de VS en Oekraïne op 23 november bevestigde dat elke definitieve schikking ‘het soevereiniteit van Oekraïne volledig moet respecteren en een duurzame en rechtvaardige vrede moet garanderen’. Belangrijke figuren zijn betrokken bij de onderhandelingen: President Donald Trump, Staatssecretaris Marco Rubio, Speciaal Gezant Steve Witkoff, en ook Minister van Defensie Pete Hegseth (in functie sinds 25 januari 2025) en Vicepresident J.D. Vance (in functie sinds 20 januari 2025).

De diplomatieke manoeuvres in Genève, waar ook vertegenwoordigers van Europese landen zoals Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk aanwezig waren, kwamen er als reactie op aanzienlijke druk. Het initiële plan, door sommige Amerikaanse senatoren een ‘verlanglijstje’ van Moskou genoemd, oogstte zowel binnenlands als internationaal kritiek. Europese partners probeerden de punten die leidden tot substantiële concessies van Kiev te verzachten. Zij promootten alternatieve voorstellen, zoals het 24-puntenplan van de EU, dat de Krim en Donetsk niet erkent als onderdeel van de Russische Federatie. Na de besprekingen in Genève is Trumps vredesplan ingekrompen van de oorspronkelijke 28 punten naar 19, hoewel de fundamentele geschilpunten over territorium en de toekomstige NAVO-lidmaatschap van Oekraïne nog op tafel liggen.

President Trump had naar verluidt een eerste deadline gesteld voor de acceptatie van het plan tegen Thanksgiving, 27 november, maar deze termijn lijkt nu flexibeler te worden. De Russische zijde, vertegenwoordigd door woordvoerder Dmitri Peskov, liet op 24 november weten dat Moskou officieel nog geen update had ontvangen over de resultaten van de bijeenkomsten in Genève. Staatssecretaris Rubio heeft Zwitserland verlaten en is naar Washington vertrokken nadat hij sprak van ‘goede vooruitgang’ bij het doornemen van de planpunten. De nog onopgeloste kwesties zouden mogelijk kunnen worden voorgelegd aan een persoonlijk onderhoud tussen President Zelensky en President Trump in Washington.