Tên lửa ZQ 3 Y1 của LandSpace Đưa Tầng Hai Lên Quỹ Đạo, Thất Bại Thu Hồi Tầng Một

Vào trưa Thứ Tư, ngày 3 tháng 12 năm 2025, công ty hàng không vũ trụ tư nhân Trung Quốc LandSpace đã thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên của tên lửa đẩy ZQ 3, còn được biết đến với tên gọi Rosefinch 3, mang ký hiệu ZQ 3 Y1. Sự kiện này diễn ra tại Trung tâm Phóng Vệ tinh Jiuquan, thuộc Khu tự trị Nội Mông, đánh dấu nỗ lực đầu tiên của Trung Quốc nhằm đưa một cấu trúc tên lửa có khả năng tái sử dụng vào quỹ đạo. Mặc dù mục tiêu chính là thu hồi tầng đẩy đầu tiên đã không đạt được do tên lửa bị vỡ trong quá trình tái nhập khí quyển trên địa phận tỉnh Cam Túc, tầng đẩy thứ hai của ZQ 3 Y1 đã hoàn thành nhiệm vụ, đưa một khối mô phỏng khối lượng lên quỹ đạo theo kế hoạch.

Phương tiện ZQ 3 Y1 có kích thước đáng kể, với chiều cao 66,1 mét và đường kính 4,5 mét, sở hữu khối lượng cất cánh xấp xỉ 570 tấn khi được tiếp nhiên liệu đầy đủ. Với lực đẩy cất cánh vượt ngưỡng 750 tấn, tên lửa này được thiết kế để có khả năng triển khai các vệ tinh hạng nặng lên Quỹ đạo Trái Đất tầm thấp (LEO) và Quỹ đạo đồng bộ Mặt Trời (SSO), hỗ trợ cho kế hoạch mạng lưới vệ tinh Internet quy mô lớn của Trung Quốc. Cấu trúc này được chế tạo chủ yếu từ thép không gỉ, một lựa chọn vật liệu được LandSpace đánh giá cao nhờ sự cân bằng giữa độ bền, khả năng chống ăn mòn và tính kinh tế.

Động cơ đẩy của ZQ 3 sử dụng nhiên liệu methane, được coi là thân thiện với môi trường hơn so với các loại động cơ truyền thống. Cụ thể, tầng đẩy đầu tiên được trang bị chín động cơ TQ-12A, cung cấp lực đẩy chính, trong khi tầng đẩy thứ hai sử dụng một động cơ TQ-15A. LandSpace đã tạo tiền lệ toàn cầu vào tháng 7 năm 2023 khi phóng thành công tên lửa đẩy chạy bằng methane đầu tiên lên quỹ đạo với mẫu ZQ 2, hay Rosefinch 2, cho thấy bước tiến liên tục của công ty trong việc làm chủ công nghệ đẩy tiên tiến.

Nguyên nhân được LandSpace đưa ra cho việc thất bại thu hồi tầng một là do sự cố đốt cháy bất thường xảy ra trong quy trình hồi quyển, ngăn cản quá trình hạ cánh mềm xuống khu vực chỉ định gần huyện Minqin, Cam Túc, cách bệ phóng khoảng 390 km. Tầng đẩy đầu tiên được trang bị bốn cánh ổn định lưới và bốn chân đáp ứng tiêu chuẩn cho các lần hạ cánh có kiểm soát trong tương lai. Mặc dù nhiệm vụ thu hồi không thành công, công ty có trụ sở tại Bắc Kinh khẳng định rằng chuyến bay đã xác minh tính chính xác của toàn bộ quy trình thử nghiệm, phóng và bay, đồng thời thu thập được dữ liệu kỹ thuật quan trọng cho việc tối ưu hóa thiết kế trong các lần thử nghiệm tiếp theo.

Vụ phóng ZQ 3 Y1, ban đầu dự kiến vào ngày 29 tháng 11, đã bị hoãn lại, cho thấy sự thận trọng cần thiết trong các quy trình kiểm tra trước chuyến bay, bao gồm cả các bài kiểm tra cháy tĩnh đã được thực hiện thành công vào tháng trước. Sự phát triển của ZQ 3 phản ánh bối cảnh cạnh tranh không gian thương mại đang gia tăng, nơi các công ty tìm cách giảm chi phí phóng để giành được các hợp đồng triển khai vệ tinh. Việc đưa tầng hai lên quỹ đạo thành công trong lần bay đầu tiên này được xem là một cột mốc quan trọng, cung cấp dữ liệu thiết yếu cho việc xác minh khả năng tái sử dụng trong các sứ mệnh tương lai.