LandSpace ZQ 3 Roketinin İlk Uçuşunda İkinci Aşama Başarılı, Birinci Aşama Kurtarma Girişimi Aksadı

Çin'in özel uzay sektörünün önemli firmalarından LandSpace, ZQ 3 (Rosefinch 3) taşıyıcı roketinin ilk deneme uçuşunu 3 Aralık 2025 Çarşamba günü gerçekleştirdi. ZQ 3 Y1 olarak adlandırılan bu fırlatma, şirketin tamamen yeniden kullanılabilir bir mimariyi benimseyerek yörüngeye ulaşma denemesiydi ve Çin için bu alandaki ilk operasyonel girişim olarak kayıtlara geçti. Roket, Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden havalanarak yörüngeye ulaşma hedefini taşıyordu. Pekin merkezli bir roket üreticisi olan LandSpace, ZQ 3'ü öncelikle paslanmaz çelikten üretilmiş, yeniden kullanılabilir bir model olarak tasarladı.

Bu roketin, Çin'in geniş kapsamlı internet uydu ağı planlarına destek sağlamak amacıyla ağır uyduları Alçak Dünya Yörüngesi'ne (LEO) ve Güneş Eş Zamanlı Yörünge'ye (SSO) yerleştirme kapasitesine sahip olduğu belirtiliyor. Uçuşun ikinci aşaması, bir kütle simülatörü taşımasına rağmen planlanan yörüngeye başarıyla yerleşti. Bu durum, gelecekteki yeniden kullanılabilirlik doğrulama süreçleri için hayati verilerin toplanması adına önemli bir kilometre taşı olarak değerlendiriliyor.

Ancak, misyonun en kritik hedeflerinden biri olan birinci aşama güçlendiricisinin kurtarılması girişimi başarısız oldu; güçlendirici, Gansu eyaleti üzerinde parçalandı. LandSpace, bu başarısızlığın kurtarma süreci sırasında meydana gelen anormal yanmadan kaynaklandığını ve bu durumun yumuşak inişi engellediğini resmi olarak açıkladı. Yeniden kullanılabilir roketleri rutin olarak indirme konusundaki hassas motor ateşlemeleri ve saniyenin yarısı zamanlamaları, yüksek bir teknik engel olmaya devam etmektedir.

ZQ 3 Y1, 66,1 metre yükseklik ve 4,5 metre çap ölçüleriyle dikkat çeken, yaklaşık 570 metrik ton kalkış kütlesine sahip büyük bir araçtı. Kalkış anında 750 tonun üzerinde itki gücü üreterek, Çin'in ticari uzay sektörünün küresel yeteneklerini kanıtlama yolunda iddialı bir adım attığını gösterdi. Roketin itki sistemi, metan motorlarına dayanıyor; birinci aşamada dokuz adet TQ-12A motoru ve ikinci aşamada bir adet TQ-15A motoru kullanılıyor. Bu motorlar, LandSpace'in Temmuz 2023'te ZQ 2 ile metanla çalışan ilk yörünge fırlatışını gerçekleştirmesiyle elde ettiği tecrübenin bir devamı niteliğindedir.

Kurtarma mekanizması için birinci aşama, dört adet ızgara kanadı ve dört adet iniş ayağı ile donatılmıştı; bu bileşenler gelecekteki kontrollü inişler için kritik öneme sahipti. Ayrıca, roketin yakıt tanklarında güç, korozyon direnci ve maliyet etkinliği nedeniyle paslanmaz çelik malzeme tercihi yapıldı; bu malzeme seçimi, SpaceX'in Starship projesinde de görülen bir yaklaşımdır. LandSpace, Zhuque-3'ün nihayetinde Çin'in SpaceX'in Falcon 9 roketine bir cevap olmasını umuyor ve 20 uçuşa kadar yeniden kullanım ve 18 ton yük kaldırma yeteneği vaat ediyor. Şirket, bu tür bir yeniden kullanılabilirlik ile fırlatma maliyetlerini %80 ila %90 oranında azaltmayı hedefliyor. Bu ilk deneme, LandSpace'i iSpace ve Galactic Energy gibi yerli rakiplerinin önüne taşısa da, yeniden kullanılabilir yörünge roketi geliştirme yolculuğunun teknik zorluklarla dolu olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.