Chuyên Gia Y Tế Nhấn Mạnh Vai Trò Của Ngũ Cốc Nguyên Hạt Trong Cải Thiện Sức Khỏe Toàn Diện

Các chuyên gia y tế đang nhấn mạnh việc tích hợp dần ngũ cốc nguyên hạt vào khẩu phần ăn hàng ngày như một chiến lược cơ bản để cải thiện sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh mãn tính đang gia tăng trên toàn cầu. Ngũ cốc nguyên hạt, bao gồm lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen, yến mạch và các giả ngũ cốc như quinoa, được định nghĩa là loại giữ lại toàn bộ cấu trúc hạt ban đầu: cám, mầm và nội nhũ. Sự trọn vẹn này đảm bảo bảo tồn tối đa các thành phần thiết yếu như chất xơ, vitamin nhóm B (niacin, thiamin, folate), vitamin E, cùng các khoáng chất quan trọng như kẽm, sắt, magie và selen.

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh mối liên hệ trực tiếp giữa việc tăng cường ngũ cốc nguyên hạt và việc giảm thiểu các rủi ro sức khỏe nghiêm trọng. Cụ thể, việc tiêu thụ loại ngũ cốc này có liên quan đến việc giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành, với một số nghiên cứu chỉ ra mức giảm rủi ro khoảng 20 đến 40%. Mô hình dinh dưỡng này còn giúp hạ thấp nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường tuýp 2, với mức giảm rủi ro tương tự khoảng 20 đến 30%, đồng thời giảm tỷ lệ tử vong chung do các bệnh mãn tính.

Chất xơ dồi dào trong ngũ cốc nguyên hạt, đặc biệt là chất xơ không hòa tan trong cám lúa mì, hỗ trợ sức khỏe đường ruột bằng cách tăng khối lượng chất thải và thúc đẩy quá trình đào thải, qua đó giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng. Tại Tây Ban Nha, bánh mì ngũ cốc nguyên hạt được xem là điểm khởi đầu dễ tiếp cận cho quá trình chuyển đổi dinh dưỡng, nhằm thay thế dần bánh mì trắng đã qua tinh chế, vốn đã loại bỏ phần lớn chất xơ và các chất dinh dưỡng quan trọng. Mặc dù lợi ích đã được khoa học chứng minh, mức tiêu thụ ngũ cốc nguyên hạt tại Tây Ban Nha hiện vẫn ở mức thấp, cho thấy sự cấp thiết của các chiến dịch giáo dục.

Các thành phần dinh dưỡng trong ngũ cốc nguyên hạt mang lại cơ chế bảo vệ sức khỏe đa dạng. Chất xơ, bao gồm cả loại hòa tan và không hòa tan, không chỉ hỗ trợ tiêu hóa mà còn giúp kiểm soát đường huyết bằng cách làm chậm quá trình hấp thụ carbohydrate và duy trì mức insulin ổn định. Ngoài ra, các hợp chất thực vật như polyphenol, lignan, axit ferulic, cùng đặc tính chống oxy hóa và kháng viêm, thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn đường ruột có lợi, cải thiện trao đổi chất và giảm thiểu tình trạng viêm nhiễm mạn tính. Ví dụ, 28 gram yến mạch khô có thể cung cấp 3 gam chất xơ và đáp ứng một tỷ lệ đáng kể nhu cầu hàng ngày của Mangan (69% RDI) và Phốt pho (15% RDI).

Việc ưu tiên thực phẩm chế biến tối thiểu, với ngũ cốc nguyên hạt là trụ cột, đối lập với xu hướng tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến. Các phân tích quan sát đã chỉ ra rằng việc tăng 10% lượng thực phẩm siêu chế biến hàng ngày có thể làm tăng 6% nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ hoặc đau thắt ngực. Do đó, việc chuyển hướng sang các lựa chọn như bánh mì nguyên cám, yến mạch, hoặc gạo lứt, thay vì các sản phẩm tinh chế, là một quyết định dinh dưỡng mang tính phòng ngừa. Nhu cầu chất xơ khuyến nghị cho người Việt Nam là tối thiểu 20 đến 25 gram mỗi ngày, đòi hỏi sự chú trọng hơn vào các nguồn thực vật giàu chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt.