Voyager 1, 2026'nın Sonunda Bir Işık Günü Mesafesi Eşiğini Aşmaya Hazırlanıyor

NASA'nın efsanevi Voyager 1 uzay aracı, 2026 yılının sonuna doğru tarihi bir konumsal kilometre taşına ulaşmak üzere konumlandırıldı. Bu başarı, insan yapımı bir nesnenin Dünya'dan bir ışık günü mesafesine ulaşan ilk araç olacağı anlamına geliyor. Bu dönüm noktasının, sondanın kökeninden 16,1 milyar mil, yani 25,9 milyar kilometre uzaklıkta olacağı Kasım 2026 civarında, muhtemelen 13 veya 15 Kasım'da gerçekleşmesi hesaplanıyor. Bu ayrılık noktasında, Dünya'dan gönderilen bir radyo sinyalinin uzay aracına ulaşması tam olarak 24 saat sürecek; bu da uzay keşfi tarihinde belirgin bir başarıyı işaret ediyor.

2025 yılının sonlarına gelindiğinde, yıldızlararası yolculuğunu sürdüren bu kaşif, Dünya'dan yaklaşık 15,7 milyar mil (25,3 milyar kilometre) uzakta bulunuyor. Bu andaki tek yönlü sinyal iletim süresi ise yaklaşık 23 saat 32 dakika civarında seyrediyor. 2026'daki bu kilometre taşı geçildikten sonra, Voyager 1 artık gezegenimizden 24 ışık saati menzili içinde olmayacak. 1977 yılında fırlatılan sondanın neredeyse elli yıl sonra dahi işlevselliğini sürdürmesi, NASA tarafından yönetilen bu görevin mühendislik dayanıklılığının çarpıcı bir kanıtıdır. Araç, 25 Ağustos 2012'den beri, heliopauzu geçerek yıldızlararası uzayda faaliyet göstermektedir.

Bu uzak mesafedeki operasyonlar, mühendislik ekibi için son zamanlarda karmaşık teknik geçici çözümler gerektiren zorluklar ortaya çıkardı. Kasım 2023'te, sonda hafıza bozulması sorunu yaşadı ve bu durum, veri iletimlerinin bozuk olmasına yol açtı. Mühendisler, Uçuş Veri Alt Sisteminin kodunu uzaktan ve parça parça düzeltmeyi başararak sorunu giderdiler. Ayrıca ekip, 2018 ve 2019'daki benzer bir canlandırma sürecinin ardından, 2025 yılında Yörünge Düzeltme Manevrası (TCM) iticilerini başarıyla yeniden aktive etti. Bu müdahaleler, sistemlerin otonomisine olan bağımlılığı gözler önüne seriyor; zira tek yönlü iletişim gecikmesi zaten 23 saat 32 dakikaya yaklaşmışken, herhangi bir komut ve onay döngüsü için iki günlük bir gidiş-dönüş süresi gerekecektir.

Bu kadar uzaktaki sondanın enerji ihtiyacı, bozunmakta olan plütonyum-238'den ısıyı elektriğe dönüştüren üç radyoizotop termoelektrik jeneratör (RTG) tarafından karşılanıyor. Yakıtın 87,7 yıllık yarı ömrü nedeniyle, güç çıkışı öngörülebilir şekilde azalmakta ve uzay aracı her yıl yaklaşık dört watt elektrik kaybediyor. Görev başlangıçta daha kısa bir operasyon süresi için planlanmış olsa da, NASA'nın mevcut hesaplamaları RTG'lerin yaklaşık 2036 yılına kadar temel mühendislik verilerini iletebilecek yeterli gücü sağlayabileceğini öngörüyor. Bu sonlu güç kaynağı, görevin ömrü için bir sınır teşkil etmekte; bu durum, uzay aracının Ophiuchus takımyıldızına doğru devam eden yolculuğuyla tezat oluşturuyor. Voyager 1, aynı zamanda Dünya'dan sesler ve görüntüler içeren bir yıldızlararası mesaj olan Altın Plak'ı da taşıyor ve bu görev, ikizi Voyager 2 ile birlikte NASA'nın en uzun soluklu girişimi olma özelliğini taşıyor.

Yaklaşan bir ışık günü mesafesi eşiği, insan azminin ve kozmosun enginliğinin bir göstergesi olarak hizmet ediyor. Bu durum, gelecekteki derin uzay görevlerinin yüksek düzeyde otonomi içermesi gerekliliğini daha da vurgulamaktadır. Voyager 1'in bu başarısı, insanlığın sınırları zorlama kapasitesinin zamana meydan okuyan bir nişanesidir.