Sekretarz Stanu USA Marco Rubio nie weźmie udziału w spotkaniu NATO w Brukseli w obliczu pokojowych inicjatyw dotyczących Ukrainy

Nieobecność Sekretarza Stanu USA, Marco Rubia, na zaplanowanym na środę, 3 grudnia 2025 roku, posiedzeniu ministrów spraw zagranicznych NATO w Brukseli, przyciąga szczególną uwagę. Ma to miejsce w kontekście trwających intensywnych wysiłków dyplomatycznych mających na celu uregulowanie konfliktu na Ukrainie. Spotkanie, któremu przewodniczyć ma Sekretarz Generalny Mark Rutte, miało koncentrować się na dalszym wsparciu dla Kijowa oraz na przygotowaniach do Szczytu NATO w Ankarze, zaplanowanego na lipiec 2026 roku.

Stany Zjednoczone na tym kluczowym zebraniu reprezentować będzie Zastępca Sekretarza Stanu, Christopher Landau. Landau objął to stanowisko 25 marca 2025 roku, a jego podróż zaplanowana jest na okres od 2 do 3 grudnia. Rzecznik Departamentu Stanu potwierdził, że Rubio, który pełni funkcję 72. Sekretarza Stanu USA od stycznia 2025 roku, nie będzie mógł uczestniczyć, argumentując, że nierealistyczne jest oczekiwanie jego obecności na każdym posiedzeniu. Warto dodać, że Rubio równolegle pełni obowiązki zastępcy doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego.

Decyzja ta zapada w newralgicznym momencie. Administracja prezydenta Donalda Trumpa intensywnie promuje własną inicjatywę mającą na celu zakończenie wojny, w tym niedawno ujawniony 28-punktowy projekt planu pokojowego. Pierwotnie plan ten, opracowany przy udziale Specjalnego Wysłannika USA Steve’a Witkoffa oraz rosyjskiego negocjatora Kiryła Dmitrijewa, wywołał spore zaniepokojenie w Kijowie i wśród europejskich sojuszników. Wskazywano na takie zapisy jak rezygnacja z akcesji Ukrainy do NATO oraz wymóg ograniczenia liczebności jej Sił Zbrojnych do 600 000 żołnierzy.

Po późniejszych rozmowach w Genewie, w których uczestniczyli Rubio oraz były szef ukraińskiej grupy negocjacyjnej Andrij Jermak, plan został skorygowany do 19 punktów. Niemniej jednak, najbardziej drażliwe kwestie, dotyczące ustępstw terytorialnych oraz gwarancji bezpieczeństwa, pozostały do ostatecznej decyzji przywódców. To właśnie te punkty stanowią główną oś sporu.

Brak szefa amerykańskiej dyplomacji na tak istotnym spotkaniu ministerialnym, gdzie omawiana jest koordynacja wsparcia dla Ukrainy, budzi pewne obawy wśród sojuszników. Była rzeczniczka NATO, Oana Lungescu, wyraziła opinię, że taki brak może wysłać „niewłaściwy sygnał” w trakcie delikatnych negocjacji. Z drugiej strony, Sekretarz Stanu Rubio wcześniej zapewniał o zaangażowaniu administracji Trumpa w sprawy Sojuszu, podkreślając, że żywotność NATO zależy od zwiększenia wydatków obronnych partnerów, idealnie do poziomu 5% PKB.

Zastępca Sekretarza Stanu Landau, który w latach 2019–2021 pełnił funkcję ambasadora USA w Meksyku, jest również znany ze swoich wypowiedzi na temat konieczności istnienia NATO, co dodaje kontekstu obecnej sytuacji. Spotkanie ministrów w Brukseli 3 grudnia 2025 roku ma na celu ocenę postępów po czerwcowym Szczycie w Hadze oraz rozpoczęcie prac nad kolejnym Szczytem Liderów NATO, który odbędzie się 7 i 8 lipca 2026 roku w Ankarze, w Turcji. Ten szczyt w Ankarze, drugi dla Turcji od 2004 roku, ma skupić się na wzmacnianiu potencjału obronnego, cyberbezpieczeństwie oraz współpracy transatlantyckiej, a także na renegocjacji zobowiązań dotyczących wydatków na obronność.

Podczas gdy czołowi europejscy członkowie NATO, tacy jak Niemcy, Francja i Włochy, zgłaszali zastrzeżenia wobec pierwotnych założeń planu pokojowego, Rubio aktywnie angażował się w wysiłki dyplomatyczne, dążąc do osiągnięcia porozumienia. Mimo to, utrzymujące się rozbieżności dotyczące przekazania ukraińskich ziem i charakteru przyszłych gwarancji bezpieczeństwa sprawiają, że główne przeszkody w negocjacjach pozostają nierozwiązane, co uwydatnia złożoność obecnego momentu dla jedności transatlantyckiej.