VS vermindert veiligheidshulp aan Oost-Europa; EU neemt eigen defensieve stappen

De Verenigde Staten zullen de veiligheidshulp aan Oost-Europese landen die aan Rusland grenzen, waaronder Estland, Letland en Litouwen, verminderen. Deze beleidswijziging, die voortkomt uit een bredere herziening van de Amerikaanse buitenlandse hulp, moedigt Europese bondgenoten aan om meer verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen defensie.

De getroffen programma's, die militaire training en uitrusting financieren, vallen onder Sectie 333. Hoewel reeds goedgekeurde fondsen tot september 2026 beschikbaar blijven, heeft de Amerikaanse regering geen nieuwe financiering aangevraagd voor deze initiatieven. Het Baltische Veiligheidsinitiatief, dat in 2024 nog $228 miljoen ontving, wordt momenteel herzien zonder aanvraag voor aanvullende financiering voor het komende begrotingsjaar. Deze stap is onderdeel van bredere inspanningen van het Pentagon om defensiemiddelen te heroriënteren naar de Indo-Pacifische regio en prioriteit te geven aan Amerikaanse voorraden, te midden van de toenemende spanningen met China.

Europese functionarissen hebben hun verrassing en bezorgdheid geuit over deze bezuinigingen, die ook de NAVO kunnen beïnvloeden, aangezien een deel van de hulp via het bondgenootschap liep. Als reactie hierop organiseren leiders van de Europese Unie noodberaad om de gevolgen van de Amerikaanse opschorting van militaire hulp te bespreken en zich aan te passen aan nieuwe veiligheidseisen. De top richt zich op het verhogen van defensiebudgetten en het versoepelen van schuldregels om dit te faciliteren.

De Europese Unie heeft het "Readiness 2030"-initiatief voorgesteld, met als doel tot €800 miljard te mobiliseren om de Europese defensie-infrastructuur te versterken als reactie op geopolitieke dreigingen. Dit initiatief, ook bekend als het "ReArm Europe Plan", beoogt de defensiecapaciteiten en productie binnen de EU te versterken tegen 2030. Een specifiek programma, SAFE (Security Action for Europe), zal leningen verstrekken voor de aanschaf van geavanceerde wapens en munitie. De Europese defensie-uitgaven zijn in 2024 gestegen tot een record van naar schatting €343 miljard, een aanzienlijke toename ten opzichte van het voorgaande jaar. Landen als Polen, Estland, Letland en Litouwen, die grenzen aan Rusland, geven momenteel ongeveer 3 tot 4% van hun BBP uit aan defensie.