USA ograniczają pomoc bezpieczeństwa dla Europy Wschodniej, co prowadzi do przeglądu obronności kontynentu

Stany Zjednoczone planują ograniczyć niektóre programy pomocy bezpieczeństwa dla krajów Europy Wschodniej graniczących z Rosją, w tym Estonii, Łotwy i Litwy. Decyzja ta jest zgodna z dyrektywą prezydenta Donalda Trumpa o ponownej ocenie pomocy zagranicznej i ma na celu zachęcenie europejskich sojuszników do przejęcia większej odpowiedzialności za własną obronność.

Zmiana ta odzwierciedla szersze wysiłki Pentagonu mające na celu przekierowanie zasobów obronnych w stronę regionu Indo-Pacyfiku i priorytetyzację amerykańskich zapasów w obliczu napięć z Chinami. Dotknięte programy mieszczą się w ramach Sekcji 333, która finansuje szkolenia wojskowe i wyposażenie. Chociaż wcześniej zatwierdzone środki pozostaną dostępne do września 2026 roku, administracja Trumpa nie wnioskowała o dodatkowe fundusze na te inicjatywy. Baltic Security Initiative, uruchomione w 2020 roku w celu wzmocnienia krajów bałtyckich, otrzymało 228 milionów dolarów w 2024 roku, jednak nie złożono wniosku o dodatkowe finansowanie na kolejny rok budżetowy.

Europejscy urzędnicy wyrazili zaskoczenie i zaniepokojenie cięciami, które mogą wpłynąć również na NATO, ponieważ część pomocy była kierowana przez Sojusz. W odpowiedzi na te zmiany, liderzy Unii Europejskiej przeprowadzają pilne rozmowy, aby zaradzić skutkom zawieszenia przez USA pomocy wojskowej dla Ukrainy i dostosować się do nowych wymogów bezpieczeństwa. W marcu 2025 roku Komisja Europejska przedstawiła inicjatywę „Readiness 2030”, która ma na celu mobilizację do 800 miliardów euro w celu wzmocnienia europejskiej infrastruktury obronnej w odpowiedzi na zagrożenia geopolityczne.

Plan ten obejmuje działania takie jak liberalizacja przepisów budżetowych, aby umożliwić państwom członkowskim zwiększenie wydatków na obronność, oraz ustanowienie instrumentu pożyczkowego SAFE w wysokości 150 miliardów euro na wspólne projekty obronne. Decyzja USA jest postrzegana jako impuls do zwiększenia własnych budżetów obronnych przez państwa europejskie, co jest zgodne z naciskiem administracji Trumpa na większą odpowiedzialność Europy za własne bezpieczeństwo. W czerwcu przywódcy NATO zgodzili się pod presją USA zwiększyć wydatki na obronność do 5% PKB, w porównaniu do dotychczasowego wskaźnika 2%. Zmiany te podkreślają znaczącą transformację w polityce zagranicznej USA i rosnący nacisk na samowystarczalność Europy w dziedzinie obronności.

Chociaż środki zatwierdzone wcześniej pozostaną dostępne, brak nowych wniosków o finansowanie sygnalizuje zmianę priorytetów. Europa, stając w obliczu nowych wyzwań, mobilizuje się do wzmocnienia swojej pozycji obronnej, co znajduje odzwierciedlenie w inicjatywach takich jak „Readiness 2030”.