Nieuwe Cryptografische Methoden Belichten Het Vijftiende-Eeuwse Voynich Manuscript

Het Voynich Manuscript, een codex waarvan het perkament door koolstofdatering is vastgesteld tussen 1404 en 1438, blijft een van de diepste raadsels uit de geschiedenis. Dit met de hand geschreven werk, bewaard in de Beinecke Zeldzame Boeken en Manuscripten Bibliotheek van Yale University, bevat een onbekend schrift en cryptische illustraties van onder andere planten, sterrenbeelden en naakte figuren in onmogelijke constructies. De oorsprong, het auteurschap en het precieze doel van dit manuscript, dat mogelijk in Italië tijdens de Renaissance is ontstaan, zijn nog steeds onderwerp van intensief debat onder geleerden. Paleografische studies hebben de betrokkenheid van vijf verschillende personen bij het schrijfproces kunnen identificeren, wat de complexiteit van de creatie onderstreept.

Ondanks talloze pogingen van cryptografen om de tekst te ontcijferen, is er tot op heden geen enkel woord met zekerheid vertaald, wat het manuscript de bijnaam van de 'heilige graal van de cryptografie' heeft opgeleverd. Een significante ontwikkeling in 2025 is het onderzoek van journalist Michael Gresko, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Cryptologia, dat aantoont dat het Voynich Manuscript hoogstwaarschijnlijk gecodeerd is. Gresko's werk is gebaseerd op een uniek algoritme, de 'Naybe cipher' of 'шифр Найбе', dat hij ontwikkelde tijdens de quarantaineperiode. Deze methode omvat de sequentiële verwerking van Latijnse of Italiaanse tekst, die eerst in één stroom wordt samengevoegd en vervolgens herhaaldelijk wordt gesegmenteerd in blokken van één en twee letters, die als 'woorden' worden beschouwd.

De toepassing van de Naybe-cipher toonde een verrassend hoge correlatie met de statistische afwijkingen die in het raadselachtige manuscript zijn waargenomen, met name door tweelettergrepige blokken een syntactische structuur te geven door ze op te splitsen in een prefix en een suffix. Hoewel Gresko erkent dat dit nog geen definitief bewijs is voor de oorsprong van het manuscript, biedt zijn methode andere onderzoekers nauwkeurigere instrumenten voor verdere analyse. Deze nieuwe benaderingen in 2025 richten zich ook op het modelleren van tekststructuren met behulp van Kunstmatige Intelligentie (AI) en het analyseren van linguïstische verschuivingen, wat suggereert dat het een gestructureerde, mogelijk zelfs een mnemotechnische taal versleutelt.

Naast de statistische en AI-gebaseerde methoden, zijn er in 2025 ook andere, meer wiskundig georiënteerde pogingen bekend geworden, zoals de 'Voynich Key VX-2025', die beweert de tekst te vertalen naar korte recepten en notities. Bovendien zetten methoden complexe wiskundige principes, zoals de gulden snede en de Fibonacci-reeks, in voor gestructureerde decodering. Een pre-print uit april 2025 introduceerde een patroonmatig decoderingframework voor de Voynich, gebaseerd op principes als Fibonacci-groepering en segmentatie volgens de gulden snede, wat wijst op een systeem dat gebaseerd is op symbolische transformatie in plaats van directe fonetische vertaling. Deze voortdurende inspanningen activeren de discussie rond dit eeuwenoude document opnieuw, met de hoop op een definitieve doorbraak in de nabije toekomst.