Siêu Trăng Lạnh 2025 Đạt Độ Cao Cực Đại, Khép Lại Chuỗi Siêu Trăng Năm

Hiện tượng thiên văn cuối cùng đáng chú ý của năm 2025, được biết đến là Siêu Trăng Lạnh, đã đạt đến độ sáng cực đại vào lúc 18 giờ 14 phút ngày 4 tháng 12 theo Giờ chuẩn miền Đông (EST), tương đương 6 giờ 14 phút sáng ngày 5 tháng 12 theo giờ Việt Nam. Sự kiện này được đánh dấu bởi vị trí Mặt Trăng gần điểm cận địa nhất trong quỹ đạo, khiến kích thước biểu kiến của nó lớn hơn khoảng 14% và độ sáng tăng lên so với trăng tròn thông thường, theo tính toán của các nhà khoa học, có thể lớn hơn 8% và sáng hơn 16% so với trăng tròn tiêu chuẩn.

Điểm khác biệt chính của lần xuất hiện này là độ cao trên bầu trời đêm, khi Siêu Trăng Lạnh vươn lên cao hơn tất cả các kỳ trăng tròn khác trong năm 2025. Độ cao này liên quan trực tiếp đến sự kiện Đông Chí tại Bắc bán cầu vào ngày 21 tháng 12, thời điểm Mặt Trời lặn ở vị trí thấp nhất, buộc Mặt Trăng phải đạt độ cao tối đa. Hiện tượng này được củng cố bởi sự kiện quỹ đạo hiếm gặp, được gọi là “Điểm dừng lớn của Mặt Trăng” (major lunar standstill), xảy ra theo chu kỳ 18,6 năm, cho phép vòng cung Mặt Trăng đạt độ cao cực đại. Với quỹ đạo cao này, Siêu Trăng Lạnh tháng 12 năm 2025 sẽ không lặp lại độ cao tương tự cho đến tận năm 2042.

Đối với người quan sát tại Việt Nam, Hội Thiên văn Hà Nội (HAS) khuyến nghị thời điểm quan sát lý tưởng là sau hoàng hôn ngày 5 tháng 12, hướng tầm nhìn về phía đông. Mặc dù thời điểm tròn cực đại chỉ diễn ra trong khoảnh khắc, khoảnh khắc Mặt Trăng mọc gần đường chân trời mang lại ấn tượng thị giác mạnh mẽ nhất do hiệu ứng “ảo ảnh Mặt Trăng”, khiến nó có vẻ ngoài lớn hơn với sắc thái màu cam hồng. Điều kiện thời tiết tháng 12, với không khí lạnh và độ ẩm thấp, được ghi nhận là mang lại bầu trời trong trẻo, tối ưu hóa khả năng quan sát so với tháng 11.

Siêu Trăng Lạnh khép lại chuỗi ba siêu trăng liên tiếp bắt đầu từ tháng 10 năm 2025, bao gồm Siêu Trăng Mùa Gặt ngày 7 tháng 10 và Siêu Trăng Hải Ly ngày 5 tháng 11. Siêu Trăng Hải Ly tháng 11 gần Trái Đất hơn một chút, với khoảng cách 356.980 km so với 357.219 km của Trăng Lạnh. Các tên gọi lịch sử khác cho trăng tròn tháng 12, như Trăng Tuyết hay Trăng Trước Lễ Yule, đều phản ánh sự khởi đầu của mùa đông. Sự kiện này cũng trùng hợp với thời điểm bắt đầu của trận mưa sao băng Geminids, kéo dài từ ngày 4 đến ngày 20 tháng 12, mặc dù ánh sáng mạnh từ Siêu Trăng có thể làm giảm khả năng quan sát những vệt sao băng ban đầu. Những người bỏ lỡ sự kiện này sẽ phải chờ đợi đến ngày 3 tháng 1 năm 2026, khi Siêu Trăng Sói (Wolf Moon) xuất hiện, mở đầu cho chuỗi bốn siêu trăng liên tiếp của năm tiếp theo.