Dân số Cá heo Mù sông Indus Tăng lên Nhờ Các Biện pháp Bảo tồn Nghiêm ngặt

Một câu chuyện thành công đáng kể trong công tác bảo tồn đang diễn ra trên Sông Indus, xác nhận sự gia tăng về số lượng loài động vật có vú nước ngọt quý hiếm nhất thế giới, Cá heo Mù sông Indus (*Platanista gangetica minor*). Sự phục hồi này, được xác nhận vào cuối năm 2025 tại đoạn Chachran Sharif, nhấn mạnh tính hiệu quả của các biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt gần đây. Trưởng Phòng Kiểm lâm Động vật Hoang dã Phụ tá Mujahid Kaleem đã công bố thông tin này với giới truyền thông vào Chủ nhật, ghi nhận sự hồi sinh là kết quả trực tiếp của các giao thức bảo tồn khẩn cấp.

Các nỗ lực bảo tồn phối hợp giữa các cơ quan chính phủ và các tổ chức phi chính phủ đã mang lại kết quả tích cực, trái ngược với tình trạng suy giảm nghiêm trọng trong quá khứ. Các giao thức bảo tồn do Tổng cục Động vật Hoang dã và Công viên Punjab ban hành đã nhắm mục tiêu vào các vành đai sông như Chachran Sharif và Taunsa Sharif. Những giao thức này kết hợp việc thực thi pháp luật nghiêm ngặt với các chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng, một phương pháp được WWF-Pakistan tích cực thúc đẩy. Ông Kaleem lưu ý rằng chỉ vài năm trước, quần thể cá heo phải đối mặt với các mối đe dọa hiện hữu, nhưng những chính sách cứng rắn và sự tham gia của cộng đồng đang mang lại kết quả hữu hình.

Các biện pháp thực thi pháp luật đã được tăng cường đáng kể, bao gồm việc đệ trình Báo cáo Thông tin Đầu tiên (FIR) chống lại các hành vi săn trộm nhằm củng cố tính răn đe. Một trường hợp điển hình được trích dẫn là vụ việc vào tháng 5 năm 2024, khi một FIR được lập tại đồn cảnh sát Zahir Pir đối với một cá nhân bị buộc tội săn cá heo, và vụ án này hiện đang được xét xử. Việc săn trộm cá heo, đôi khi là để lấy dầu sử dụng trong y học, đã từng là một mối đe dọa lịch sử, mặc dù lệnh cấm săn trộm đã được ban hành từ những năm 1970.

Cá heo Mù sông Indus là loài động vật có vú nước ngọt đặc hữu của Sông Indus ở Pakistan và được IUCN liệt kê là 'nguy cấp', với ước tính số lượng hiện tại khoảng 2.000 cá thể. Mặc dù đã có sự gia tăng, loài này vẫn phải đối mặt với những thách thức dai dẳng, bao gồm sự phân mảnh môi trường sống do các đập nước và sự gia tăng các vụ tử vong do hoạt động đánh bắt cá. Các cuộc khảo sát trước đây, như đánh giá toàn diện lần thứ tư vào tháng 3-tháng 4 năm 2017, đã ước tính sơ bộ dân số trong phạm vi khảo sát là từ 1.800 đến 1.900 cá thể. Loài *Platanista gangetica minor* này là loài duy nhất trong số các loài cá heo sông còn tồn tại có thể nhìn thấy được ở Ấn Độ, với một quần thể nhỏ bị cô lập khoảng 3 cá thể trên Sông Beas thuộc Punjab, Ấn Độ, theo một ước tính gần đây.

Sự tồn tại của chúng trong môi trường nước đục đã buộc chúng phải phát triển khả năng định vị bằng tiếng vang (echolocation) tinh vi, vì đôi mắt của chúng tự nhiên bị mù. Một hiện tượng sinh thái độc đáo đã phát sinh, khi cư dân địa phương tận dụng hành vi lùa cá của cá heo để đánh bắt cá bằng tay gần bờ, một phương pháp đánh bắt thủ công đặc trưng của khu vực này. Các cơ quan chức năng, bao gồm Tổng cục Động vật Hoang dã và Công viên Punjab, đang tiếp tục củng cố các nỗ lực bảo tồn, bao gồm việc giám sát quần thể liên tục và đánh giá các vụ tử vong do nghề cá để giảm thiểu những tổn thất liên quan đến đánh bắt. Các nỗ lực bảo tồn trước đây, bắt đầu từ năm 1992 với chương trình giải cứu cá heo của WWF và Sở Động vật Hoang dã Sindh, đã cứu sống thành công nhiều cá thể bị mắc kẹt trong các kênh thủy lợi. Sự phục hồi này là một minh chứng cho thấy sự tiến bộ là có thể khi chính phủ, các nhà bảo tồn và cộng đồng cùng nhau hợp tác.