Güney Afrika, İki Yıllık Reform Sürecinin Ardından FATF'nin "Gri Listesi"nden Resmen Çıkarıldı

Kara Para Aklamayı Önleme Mali Çalışma Grubu (FATF) tarafından uygulanan sıkı denetim altındaki yargı bölgeleri listesinde yer alan Güney Afrika, 24 Ekim 2025 tarihinde bu statüden resmen çıkarıldı. Paris'te düzenlenen FATF Genel Kurulu'nda duyurulan bu karar, ülkenin ulusal kara para aklama (KPA) ve terörizmin finansmanıyla mücadele (TFM) sistemlerini güçlendirmeye yönelik iki yıl süren kapsamlı reform döngüsünün başarılı bir sonucunu teşkil ediyor.

Ülke, KPA/TFM mekanizmalarındaki tespit edilen eksiklikler nedeniyle Şubat 2023'te uluslararası alanda bilinen adıyla “gri liste”ye dahil edilmişti. Ulusal Hazine Departmanı tarafından yapılan açıklamada, bu süreçte kayda değer ilerlemeler kaydedildiği belirtildi. Güney Afrika, üzerinde mutabık kalınan eylem planındaki 22 maddenin tamamında başarı göstererek dokuz ilerleme değerlendirmesi yükseltmesi elde etti. Gerçekleştirilen temel iyileştirmeler arasında, karşılıklı hukuki yardım taleplerinin etkinliğinin artırılması, finansal olmayan işletmeler ve meslekler için risk temelli denetim mekanizmalarının uygulanması ve terörizmin finansmanıyla mücadele için ulusal bir stratejinin geliştirilmesi gibi kritik adımlar bulunuyor.

Ekonomi camiası bu gelişmeyi büyük bir iyimserlikle karşıladı. Ekonomist Davi Roodt, listeden çıkarılmanın etkilerini değerlendirirken, bu durumun “yatırımcılar için umutları yeşerteceğini ve Güney Afrika ile iş yapmayı önemli ölçüde kolaylaştıracağını,” bunun da potansiyel olarak işlem maliyetlerini düşüreceğini ifade etti. Gri listede yer almanın, genellikle sermaye girişlerinde azalmayla ilişkilendirildiği biliniyor; bazı tahminler, bu azalmanın başlangıç dönemlerinde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYİH) %7,6'sına kadar ulaşabileceğini gösteriyordu. Bu düzenleyici engelin ortadan kalkması, uluslararası ortaklara şeffaflığın arttığına dair güçlü bir sinyal gönderiyor.

Güney Afrika'nın listeden çıkarılması, Nijerya, Mozambik ve Burkina Faso'nun da aynı anda listeden çıkarılmasıyla eş zamanlı gerçekleşti; bu durum, bölgede finansal standartların uyumlaştırılmasına yönelik genel bir eğilime işaret ediyor. Ülkenin listeye alınması kısmen “devletin ele geçirilmesi” döneminin sonuçlarıyla bağlantılı olduğu için, Güney Afrika için finansal kurumlara olan güvenin yeniden tesis edilmesi hayati önem taşımaktadır.

Uzmanlar, bu başarının sadece uyum standartlarına ulaşma açısından değil, aynı zamanda yatırımcı güveninin yeniden kazanılması açısından da kritik olduğunu vurguluyor. Bu gelişme, sınır ötesi işlemleri kolaylaştıracak ve uluslararası sermayeye erişimi artıracaktır. Reformların başarıyla tamamlanması, doğrudan yabancı yatırımların (DYY) çekilmesi ve borçlanma maliyetlerinin düşürülmesi için yeni ve önemli fırsatlar yaratmaktadır.