Macaristan Engelini Aşma Yolu: Ukrayna'nın AB Sürecinde 'Öne Çekme' Mekanizması

Avrupa Komisyonu ve Ukrayna, 11 Aralık 2025 tarihinde Lviv'de gerçekleştirilen gayriresmi AB Bakanları toplantısının ardından, Macaristan'ın siyasi engeline takılan üyelik başvurusunu ilerletmek amacıyla yenilikçi bir teknik mekanizma üzerinde mutabık kaldı.

Bu yeni yol, 'frontloading' (öne çekme) olarak adlandırılıyor ve teknik müzakerelerin, Macaristan'ın bloke ettiği müzakere kümelerinin resmi olarak açılmasını beklemeden ilerlemesine imkân tanıyor. Bu pragmatik yaklaşım, Ukrayna'nın katılım sürecinin jeopolitik gerilimler ortasında dahi ivmesini korumasını amaçlıyor. Avrupa Komisyonu Genişlemeden Sorumlu Komiseri Marta Kos, bu gelişmeden duyduğu memnuniyeti ifade ederek, süreci hızlandırmak için "net talimatlar" aldığını ve reform sürecinin Macaristan'ın onayıyla bağlantılı olmadığını belirtti. Bu teknik ilerleme, Ukrayna'nın altı müzakere kümesinden üçüne ait AB müzakere pozisyonunu 11 Aralık'ta teslim almasıyla somutlaştı.

Kalan üç kümenin ise 2026'nın başlarında Kıbrıs Dönem Başkanlığı altında teslim edilmesi öngörülüyor. Bu adım, Ukrayna'nın teknik gereklilikleri Macaristan'ın siyasi engeli kalkmadan önce tamamlamasına olanak tanıyarak süreci ileriye taşıyor. Danimarka Dönem Başkanlığı'nın desteklediği bu 'öne çekme' girişimi, AB'nin genişleme politikasına dair tarihi bir esnekliği işaret ediyor. Danimarka, 1 Temmuz 2025'te başlayan Dönem Başkanlığı'nda öncelikleri arasında "güvenli bir Avrupa" ve "rekabetçi ve yeşil bir Avrupa"yı barındırıyor; Ukrayna'ya destek de bu gündemin önemli bir parçası olarak konumlanıyor.

Danimarkalı Bakan Marie Bjerre, Macaristan'ın vetosunun sona ermesi durumunda, ilgili kümelerin "neredeyse eş zamanlı olarak" açılıp kapatılabileceği konusunda iyimserliğini koruduğunu dile getirdi. Bu teknik yol haritası, Macaristan Başbakanı Viktor Orbán yönetiminin bir yılı aşkın süredir demokrasi, yargı ve kamu ihaleleri gibi 'temel konular' başlığı altında engellediği müzakere paketlerinin açılmasını aşmayı hedefliyor. Macaristan, vetosunu Rusya savaşı, enerji ve tarım güvenliği ile Ukrayna'daki Macar azınlığın durumu gibi gerekçelerle savunuyor.

Öte yandan, Ukrayna'nın teknik olarak ilerlemesi durumunda dahi, Birliğin bütçe ve yönetim konularındaki iç reformlarının, Ukrayna gibi büyük üyeleri bünyesine katabilmesi için elzem olduğu uzmanlarca altı çizilen bir nokta. Avrupa Komisyonu, Mart 2026'da, yeni üyelerin kabulü için gerekli olan iç reformlar da dahil olmak üzere AB'nin kendi hazırlık durumuna dair bir değerlendirme sunacak. Bu durum, AB'nin genişleme sürecinin sadece aday ülkelerin değil, aynı zamanda kurumlarının da dönüşümünü gerektiren karmaşık bir yapıya sahip olduğunu gösteriyor.

Komiser Kos daha önce Ukrayna üyeliğinin Avrupa güvenliği için siyasi bir garanti olduğunu ve bu sürece geri dönüşün olmadığını belirtmişti. Ukrayna'nın, savaş koşullarına rağmen yolsuzlukla mücadele ve yargı bağımsızlığı gibi alanlarda reform adımları attığı gözlemleniyor. Bu teknik ilerleme, 2027'de olası bir üyelik hedefi gibi spekülasyonların gölgesinde gerçekleşirken, nihai katılım adımları için hala tüm üye devletlerin oybirliği gerekliliği devam ediyor. Lviv'deki anlaşma, siyasi tıkanıklığı aşmak için yaratılmış geçici ama stratejik bir köprü işlevi görüyor.