2025 Santorini-Amorgos Sismik Aktivitesinin Magmatik Kaynağı Bilimsel Olarak Belirlendi

Uluslararası bir bilim ekibi, 2025 yılının başlarında Santorini-Amorgos bölgesini etkileyen yoğun sismik olayların kaynağını kesin olarak tespit etti. Saygın Science dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, bu sismik krizin temel nedeninin tektonik fay kayması değil, yerkabuğunun derinliklerinde ilerleyen büyük ve dalga benzeri bir magmatik sokulum olduğu doğrulandı. Bu bulgular, bölgedeki volkanik ve sismik süreçlerin anlaşılması açısından önemli bir gelişmeyi temsil ediyor.

Söz konusu magmatik sokulum, yerkabuğunun 10 kilometreden daha derin bir seviyesinde yayılan ve Santorini ile su altındaki Kolumbo volkanını birbirine bağlayan bir rezervuardan beslenen bir kütleyi içeriyordu. Araştırmacılar, bu olayın büyüklüğünü somutlaştırmak adına, içeri giren magma hacminin yaklaşık 200.000 adet Olimpik yüzme havuzunun hacmine eşdeğer olduğunu tahmin etti. Bilim insanları, bu karmaşık yeraltı hareketini haritalamak amacıyla makine öğrenimi tekniklerini kullanarak 25.000’den fazla depremi analiz etti; bu depremler derinlikteki gerilim değişimlerini izleyen sanal ölçerler işlevi gördü. Bu titiz analiz, magmanın kaskad halinde ilerleyen darbelerle yayıldığını ve bu süreçte çatlakları açıp kapayarak hissedilen depremlerin yüksek frekansını tetiklediğini ortaya koydu.

Bu yeni bulgular, sismik aktivitenin 1956'da Amorgos'u vuran 7.7 büyüklüğündeki depremin yarattığı tektonik gerilimle ilişkilendirilen önceki varsayımları geçersiz kıldı. Araştırmanın en önemli çıkarımlarından biri, içeri giren magmanın yüzeye ulaşmak için yeterli basınca sahip olmadığının tespit edilmesidir. Bu durum, bölge halkı ve turizm sektörü için anlık bir patlama tehlikesinin bulunmadığı yönünde önemli bir güvence sağlamıştır.

Öte yandan, Santorini'nin hemen kuzeydoğusundaki Kolumbo Volkanı'nın geçmişte 1650 yılında yıkıcı bir patlama yaşadığı ve bu olayın 20 metreye varan tsunamilere yol açtığı bilinmektedir. 2025'teki olayın magmatik kökenli olması, gelecekteki volkanik olayların tahmin modellerine değerli veriler sunmaktadır. Santorini'deki 25.000 depremin makine öğrenimi yöntemleriyle analiz edilmesi, magmatik sokulumun yaklaşık 30 kilometre yatay yayılan dike benzer bir yapı olarak konumlandığını göstererek jeofiziksel modellemeyi ileriye taşımıştır.

Bu olay, Santorini'nin yaklaşık 1 milyon yıl önce denizaltı volkanizması olarak başlayan ve sonuncusu 1950'de gerçekleşen aralıklı püskürmelerle şekillenen jeolojik tarihinin anlaşılması açısından da kritik bir veri sağlamaktadır. Sonuç olarak, 2025'teki sismik serinin, daha önce tanınandan daha karmaşık bir geri besleme süreci olan magmatik dayk yayılımı olarak tanımlanması, fizik tabanlı ve veri odaklı modellemelerin geliştirilmesine olanak tanıyacaktır. Bu durum, Ege Denizi'ni paylaşan ve aktif fay hatları üzerinde bulunan komşu ülkeler için de yeraltı süreçlerinin izlenmesi teknolojisinin önemini bir kez daha vurgulamaktadır.