USA Zwalniają Węgry z Sankcji na Rzecz Projektu Elektrowni Jądrowej Paks II

Administracja Stanów Zjednoczonych, kierowana przez Prezydenta Donalda Trumpa, formalnie udzieliła Węgrom zwolnienia z restrykcji finansowych nałożonych na Federację Rosyjską. Decyzja ta ma kluczowe znaczenie, ponieważ umożliwia rosyjskiej korporacji państwowej Rosatom kontynuowanie prac budowlanych przy strategicznym projekcie elektrowni jądrowej Paks II.

Ustalenia te zostały przypieczętowane po spotkaniu, które odbyło się 7 listopada 2025 roku w Waszyngtonie, pomiędzy głową państwa USA a Premierem Węgier, Viktorem Orbánem. Premier Orbán osobiście poinformował o tym fakcie. Zwolnienie z sankcji, dotyczące bezpośrednio przedsięwzięcia Paks II, zostało sformalizowane poprzez wydanie licencji generalnej przez Departament Skarbu USA. Ten manewr Waszyngtonu świadczy o pragmatycznym podejściu, stawiającym bezpieczeństwo energetyczne sojusznika w Europie ponad rygorystyczne przestrzeganie reżimu sankcyjnego. Sekretarz Stanu USA, Marco Rubio, potwierdził, że wyjątek ten został wprowadzony celowo, aby zagwarantować stabilność energetyczną Węgier i doprowadzić do ukończenia budowy elektrowni.

Rozbudowa elektrowni w Paks zakłada wzniesienie dwóch nowych bloków energetycznych, każdy o mocy 1200 MW, za których realizację odpowiada Rosatom. Wstępne prace, w tym zalewanie pierwszego betonu, zaplanowano na początek 2026 roku. To porozumienie zapewnia długoterminową pewność dla projektu, który stanowi fundament bezpieczeństwa energetycznego Węgier, a także pozwala na utrzymanie regulowanych cen dla konsumentów. Warto przypomnieć, że pod koniec czerwca 2025 roku Urząd Kontroli Aktywów Zagranicznych (OFAC) Departamentu Skarbu USA wydał już tymczasowe zezwolenie (Licencja Generalna 115B), które autoryzowało określone cywilne transakcje związane z energetyką jądrową do dnia 19 grudnia 2025 roku.

Szczyt w Waszyngtonie, który miał miejsce 7 listopada 2025 roku, był kulminacją szerszego strategicznego partnerstwa energetycznego między Stanami Zjednoczonymi a Węgrami. W ramach tej umowy Budapeszt zobowiązał się do zakupu skroplonego gazu ziemnego (LNG) ze źródeł amerykańskich na kwotę blisko 600 milionów dolarów. Ponadto, zawarto odrębną umowę z amerykańską firmą Westinghouse Electric Co. dotyczącą dostaw paliwa jądrowego dla już działającego bloku Paks I, opiewającą na około 114 milionów dolarów, z planowanym startem dostaw od 2028 roku. Ta transakcja z Westinghouse ma na celu dywersyfikację źródeł zaopatrzenia w paliwo. W ramach pogłębiania współpracy zainicjowano również rozmowy na temat potencjalnego rozmieszczenia na terytorium Węgier do dziesięciu małych reaktorów modułowych (SMR) produkcji amerykańskiej.

Historycznie rzecz biorąc, umowa na budowę Paksu II z Rosją została podpisana w 2014 roku, a szacowana wartość całego przedsięwzięcia wynosiła 12,5 miliarda euro. Decyzja podjęta przez administrację Trumpa jest interpretowana jako element szerszego porozumienia dyplomatycznego, w którym ustępstwo w kwestii sankcji zostało wymienione na znaczące, długoterminowe kontrakty energetyczne z dostawcami amerykańskimi. Minister Spraw Zagranicznych Węgier, Péter Szijjártó, potwierdził, że osiągnięte porozumienie gwarantuje krajowi stabilne dostawy nośników energii, które wchodzą w życie z dniem 21 listopada, czyli w terminie, w którym miały zacząć obowiązywać sankcje wobec rosyjskich przedsiębiorstw energetycznych.