NAVO-Ministers Bespreken Defensieversterking en Steun aan Oekraïne te Midden van Russische Spanningen

Op woensdag 3 december 2025 kwamen de ministers van Buitenlandse Zaken van de NAVO-lidstaten bijeen voor hun laatste reguliere vergadering van het jaar. De locatie was het hoofdkwartier in Brussel, België. De agenda stond in het teken van twee cruciale onderwerpen: de aanscherping van de defensiestrategieën van het Bondgenootschap en de voortzetting van de steun aan Oekraïne, gezien de toenemende Russische agressie. Opmerkelijk was de afwezigheid van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio. Hij werd vertegenwoordigd door onderminister Christopher Landau. Volgens het State Department was dit te wijten aan een overvol schema. Dit feit zorgde voor enige bezorgdheid onder de Europese bondgenoten, zeker omdat het samenviel met gevoelige besprekingen over een door de VS ontwikkeld vredesplan.

De discussies concentreerden zich primair op het versterken van de Europese veiligheid en het nemen van afschrikkingsmaatregelen als reactie op de aanhoudende dreigingen vanuit de Russische Federatie. De spanningen in de regio zijn recentelijk opgelopen na diverse incidenten. Er waren meldingen van schendingen van het Russische luchtruim en vermeende sabotageacties op Europees grondgebied. Specifiek noemenswaardig is dat Poolse strijdkrachten in september meerdere Russische drones neerschoten, en Russische MiG-31 straaljagers het luchtruim van Estland binnendrongen. Admiraal Giuseppe Cavo Dragone, voorzitter van het Militair Comité van de NAVO, gaf aan dat het Bondgenootschap een meer proactieve respons overweegt op hybride dreigingen, waaronder cyberaanvallen en sabotage.

Tijdens de zitting van de NAVO-Oekraïne Raad bracht de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Andriy Sybiga, een update over de escalerende Russische terreur en de huidige behoeften op het slagveld. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Johann Wadephul, wierp de vraag op dat Oekraïne mogelijk ‘pijnlijke concessies’ zou moeten doen, wat mogelijk een referendum zou vereisen. NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte, die de zitting voorzat, probeerde de aanwezigen gerust te stellen over de Amerikaanse betrokkenheid. Hij benadrukte dat de onderdelen van de afspraken die de NAVO aangaan, door het Bondgenootschap zelfstandig behandeld zouden worden.

Onderminister Christopher Landau deed een dringend beroep op de bondgenoten om hun belofte na te komen om 5% van het BBP aan defensie te besteden. Deze eis maakt deel uit van het ‘Haags Investeringsplan’, dat in juni 2025 op de top in Den Haag werd aangenomen. Volgens dit plan moeten alle 32 leden, met uitzondering van Spanje, deze doelstelling tegen 2035 bereiken. Van dit totale bedrag dient 3,5% van het BBP bestemd te zijn voor de primaire militaire behoeften, terwijl 1,5% gereserveerd moet worden voor veiligheidsgerelateerde uitgaven, zoals cyberverdediging en het waarborgen van de veerkracht van toeleveringsketens. De bijeenkomst sloot af met een sessie van de NAVO-Oekraïne Raad, waaraan minister Sybiga en de Hoge Vertegenwoordiger van de EU, Kaja Kallas, deelnamen; minister Wadephul was gedurende de hele dag ook betrokken bij de besprekingen.

Tegen deze achtergrond verklaarde de Russische president Vladimir Poetin op 2 december 2025 dat Rusland ‘op dit moment’ klaar was voor een oorlog met Europa, mochten Europese staten vijandige acties ondernemen. Hij beschuldigde Europese regeringen er bovendien van Amerikaanse initiatieven voor de vrede te dwarsbomen. Deze uitspraken onderstrepen een kritiek moment in de trans-Atlantische betrekkingen en de inspanningen om het conflict in Oekraïne te bezweren, vooral na de lekken van het concept-vredesplan van 18 november. De Finse minister van Buitenlandse Zaken, Elina Valtonen, had eerder al aangegeven dat Rusland een bedreiging zou blijven, zelfs na het einde van de oorlog in Oekraïne, wat een verdere versterking van de NAVO-afschrikking noodzakelijk maakt.