Wetenschappers Leggen Eerste Foto's Vast Van Levende Ginkgobeekwalvis Nabij Mexico

Een mijlpaal in de mariene biologie is bereikt in de wateren voor de kust van Neder-Californië, Mexico. Onderzoekers hebben daar voor het eerst in de geschiedenis foto's kunnen maken van een levende ginkgobeekwalvis (Mesoplodon ginkgodens). Tot op heden was deze diepzeesoort uitsluitend bekend van gestrande karkassen. Dit maakte de ginkgobeekwalvis tot een van de minst begrepen grote zeedieren op aarde. De naam van deze walvis is afgeleid van de unieke vorm van zijn tanden, een kenmerk dat de intrigerende aard van deze relatief onbekende walvisachtigen onderstreept.

De succesvolle observatie vond plaats in juni 2024 tijdens een expeditie aan boord van het schip Pacific Storm. Het team, bestaande uit experts van de Oregon State University en het Naval Information Warfare Center (NIWC), kon de soort definitief bevestigen na het analyseren van een weefselmonster dat op afstand van een van de dieren was verzameld. Fotograaf Craig Hayslip maakte de cruciale beelden, waarmee het eerste visuele contact met een levend exemplaar in zijn natuurlijke habitat een feit werd.

Aan deze ontdekking ging jarenlang speurwerk vooraf. Onderzoekers volgden al sinds 2020 een specifiek onderwater akoestisch signaal, bekend als BW43. Elizabeth Henderson, hoofdauteur van de studie, sprak haar grote voldoening uit over het bereiken van dit langgekoesterde doel na zo'n gerichte inspanning. Aanvankelijk werd het BW43-signaal ten onrechte toegeschreven aan de beekwalvis van Perrin. Echter, gedetailleerde analyse door Henderson en haar collega's uit Mexico en de Verenigde Staten bewees dat het signaal daadwerkelijk afkomstig was van de ginkgobeekwalvis. Dit vijf jaar durende, nauwgezette werk leverde nieuwe inzichten op over de kleurpatronen van jonge exemplaren van dit diepzeemammal. De bevindingen werden in 2025 officieel gepubliceerd in het peer-reviewed tijdschrift Marine Mammal Science.

Naast de visuele registraties documenteerde de wetenschappelijke ploeg ook een volwassen mannetje dat bedekt was met littekens van beten van lantaarnhaaien. Ook werd een vrouwtje gespot met een kalf dat een opvallend bleke kopkleur vertoonde. De ginkgobeekwalvis komt voor in de tropische en gematigde wateren van de Stille en Indische Oceaan. Het verspreidingsgebied is tot nu toe bekend op basis van zestien strandingsgevallen langs de kusten van Japan, Taiwan, Sri Lanka en Australië. Net als andere spitssnuitdolfijnen zijn deze walvissen extreem gevoelig voor sonarsystemen. Dit kan hun foerageergedrag ernstig verstoren en bij te snel opstijgen leiden tot decompressieziekte.

Verdere gevaren voor deze dieren zijn onder meer plastic- en geluidsoverlast in de oceaan. Dit is met name acuut in gebieden met veel scheepvaart, zoals de Golf van Californië, waar tot wel 70% van de diepzeesoorten door desoriëntatie getroffen kan worden. De verzamelde data bevestigen niet alleen de aanwezigheid van Mesoplodon ginkgodens in het wild, maar openen ook nieuwe perspectieven voor het behoud van deze kwetsbare zeebewoners. Kennis van hun precieze leefgebieden is essentieel om risico's door militaire activiteiten en intensief scheepvaartverkeer te minimaliseren. In tegenstelling tot beter onderzochte soorten, zoals de vinvis, vereisen spitssnuitdolfijnen onmiddellijke aandacht voor de oprichting van mariene beschermingsgebieden om hun habitat te vrijwaren van menselijke invloed. Analyse van de maaginhoud van eerder gevonden exemplaren toonde aan dat hun dieet voornamelijk uit inktvissen bestaat, wat hen onderscheidt van roofdieren die dichter bij het oppervlak foerageren. Dit inzicht zal de internationale inspanningen om onderwatergeluid en vervuiling te reguleren een flinke impuls geven.