Meksika Kıyılarında Canlı Ginkgo Dişli Balina Yunusu İlk Kez Fotoğraflanarak Kayıtlara Geçti

Meksika'nın Aşağı Kaliforniya açıklarındaki sularda deniz biyolojisi açısından tarihi bir an yaşandı. Araştırmacılar, Ginkgo dişli balina yunusu (Mesoplodon ginkgodens) türüne ait canlı bir örneği ilk kez fotoğraflamayı başardı. Bu derin deniz memelisi, şimdiye kadar yalnızca karaya vurmuş cesetler üzerinden biliniyordu. Bu durum, onu gezegenin en az çalışılmış büyük hayvanlarından biri haline getirmişti. Adını, çift halindeki dişlerinin alışılmadık şeklinden alan bu tür, balina ve yunuslar arasındaki gizemli gruplardan birini oluşturuyor.

Bu önemli gözlem, Haziran 2024'te Pacific Storm gemisiyle yürütülen bir araştırma görevi sırasında gerçekleşti. Oregon Eyalet Üniversitesi ve Deniz Kuvvetleri Savaş Sistemleri Komutanlığı (NIWC) uzmanlarından oluşan ekip, bir bireyden uzaktan alınan doku örneği üzerinde yapılan genetik testler sayesinde türü kesin olarak doğruladı. Fotoğrafçı Craig Hayslip tarafından çekilen kritik görüntüler, bu türle doğal yaşam alanında ilk kez görsel temas kurulduğunu simgeliyor.

Görsel tanımlamaya, araştırmacıların 2020'den beri takip ettiği BW43 olarak bilinen spesifik bir su altı akustik sinyalinin izlenmesi yol açtı. Çalışmanın baş yazarı Elizabeth Henderson, bu hedefin uzun ve odaklanmış takibinden sonra ekibin duyduğu heyecanı dile getirdi. Başlangıçta BW43 sinyali yanlışlıkla Perrin balinasına atfedilmişti. Ancak Henderson ve Meksika ile ABD'den meslektaşlarının yaptığı detaylı analizler, sinyalin kesinlikle Ginkgo dişli balina yunuslarına ait olduğunu kanıtladı. Beş yıl süren bu titiz çalışma, derin deniz memelisi olan bu türün genç bireylerinin renk desenleri hakkında yeni bilgiler edinilmesini sağladı. Elde edilen bulgular, 2025 yılında hakemli Marine Mammal Science dergisinde resmen yayımlandı.

Görsel verilerin yanı sıra, bilim insanları deniz ayılarının ısırık izleriyle kaplı yetişkin bir erkek ile baş kısmında açık renklenme görülen bir yavrusu olan bir dişi kaydetti. Ginkgo dişli balina yunusları, Pasifik ve Hint Okyanuslarının tropikal ve ılıman sularında yaşarlar. Bu türün bilinen dağılımı, Japonya, Tayvan, Sri Lanka ve Avustralya kıyılarında karaya vuran on altı vaka ile sınırlıydı. Bu gagalı balinalar, diğer tüm gagalı balinalar gibi, sonar seslerine karşı aşırı hassastır. Sonar, onların beslenme davranışlarını bozabilir ve çok hızlı yüzeye çıkmaları durumunda dekompresyon hastalığına neden olabilir.

Okyanuslardaki plastik ve gürültü kirliliği de bu tür için önemli tehditler oluşturuyor. Özellikle yoğun deniz trafiğinin olduğu Kaliforniya Körfezi gibi bölgelerde, derin deniz türlerinin yüzde 70'e kadarı yönelim bozukluğu yaşayabiliyor. Elde edilen bu veriler, Mesoplodon ginkgodens'in vahşi doğada varlığını sadece doğrulamakla kalmıyor, aynı zamanda bu savunmasız deniz canlılarının korunması için yeni ufuklar açıyor. Onların kesin yaşam alanlarının bilinmesi, askeri operasyonlar ve yoğun trafikle ilişkili riskleri en aza indirmek açısından hayati önem taşıyor. Minke balinaları gibi daha iyi bilinen türlerin aksine, gagalı balinalar, okyanus ortamlarını insan etkisinden korumak amacıyla deniz koruma alanlarının acilen oluşturulmasını gerektiriyor. Daha önce bulunan örneklerin mide içeriklerinin analizi, beslenmelerinin büyük ölçüde kafadan bacaklılardan oluştuğunu gösterdi; bu da onları yüzey yırtıcılarından ayırıyor. Bu keşif, su altı gürültüsünü ve kirliliğini düzenlemeye yönelik daha geniş uluslararası çabalar için bir katalizör görevi görecektir.