Menselijke Taal Ontstond Door Convergentie van Biologie en Cultuur

Een internationaal consortium van wetenschappers heeft een nieuw, verenigd raamwerk gepresenteerd dat de traditionele opvatting van de oorsprong van de menselijke taal als een enkelvoudige evolutionaire sprong ter discussie stelt. Deze hedendaagse zienswijze benadrukt een biocultureel perspectief, waarbij de taalontwikkeling wordt toegeschreven aan de samenvloeiing van diverse biologische vermogens en culturele processen die zich langs afzonderlijke evolutionaire trajecten hebben ontwikkeld. Essentiële bouwstenen, zoals het vermogen tot het leren van spraak, de vorming van grammatica en de noodzaak tot sociale samenwerking, zijn volgens dit model onafhankelijk van elkaar geëvolueerd voordat zij de complexe communicatiestructuur vormden die nu bekend is.

Dit geïntegreerde kader beschouwt drie interactieve tijdschalen: het individu dat taal leert, de gemeenschap die culturele evolutie doormaakt, en de soort die biologische evolutie ondergaat. De opkomst van dit bioculturele evolutiebeeld, waarin biologie en cultuur onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, wint aan terrein en beweegt zich weg van eerdere, beperkende evolutionaire modellen. De eerste auteur, Inbal Arnon van de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, gaf aan dat het doel was om te tonen hoe veelzijdige en bioculturele perspectieven, gecombineerd met nieuw opkomende databronnen, nieuw licht kunnen werpen op oude vragen. Arnon onderzoekt hoe culturele evolutie de statistische structuur van taal creëert, zoals de Zipf-verdeling van woordfrequenties, en benadrukt de noodzaak van dit geïntegreerde denken.

Co-auteur Simon Fisher van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek, bekend van zijn werk naar de genetische basis van spraak en taal en mede-ontdekker van het FOXP2-gen, merkte op dat deze benadering een productieve studie van verschillende taalaspecten bij niet-menselijke dieren in de gehele evolutionaire stamboom mogelijk maakt. Fisher, die ook hoogleraar Taal en Genetica is aan het Donders Instituut voor Hersen-, Cognitie- en Gedragswetenschappen in Nijmegen, benadrukt dat het zoeken naar één uniek menselijk kenmerk minder vruchtbaar is dan het bestuderen van de verschillende facetten van taal over soorten heen. De onderzoekers pleiten voor een integratie van leren, cultuur en biologie, stellend dat de vooruitgang stagneerde toen disciplines geïsoleerd opereerden.

Het raamwerk wordt geïllustreerd aan de hand van drie specifieke casestudies. De eerste, Vocale Productie-leren, onderzoekt het vermogen om vocalisaties aan te passen op basis van auditieve ervaring, een vaardigheid die beperkt is bij niet-menselijke primaten, maar onafhankelijk is geëvolueerd bij onder andere vogels en walvissen. De tweede studie, Linguïstische Structuur, analyseert homesign en opkomende gebarentalen, wat suggereert dat structuur voortkwam uit een unieke samensmelting van biologische, cognitieve en culturele omstandigheden die specifiek zijn voor de mens, waarbij culturele overdracht cruciaal is. De derde casestudie, De Sociale Onderbouwing, richt zich op de uniek menselijke interne drang tot het delen van sociale informatie, wat de modificatie van niet-menselijke vermogens tot de huidige menselijke taalcapaciteiten heeft geleid.

De integratie van inzichten uit de linguïstiek, neurowetenschappen, genetica, psychologie en diergedrag weerlegt decennialange modellen die uitgingen van een enkele oorsprong. Onderzoekers, waaronder leden van instituten als de Universiteit van Edinburgh en de Universiteit van Chicago, stellen dat de complexiteit van taal het beste kan worden begrepen door de interactie tussen genetische evolutie en culturele overdracht te onderzoeken. Dit bioculturele model opent nieuwe onderzoeksrichtingen voor de studie van taalstoornissen en kunstmatige intelligentie. De bevindingen suggereren dat de evolutie van taal een geleidelijk, stapsgewijs proces was, waarbij de koppeling van communicatie met circuits voor complexe actieplanning een multi-staps adaptief proces vereiste over evolutionaire tijdschalen.